Page 124 - SEÇMELİ PİYANO 12

4.4. Caz Müziği Eserleri

Caz müziği, 19. yy. sonlarında Amerika’da ortaya çıkan ve siyahi (Afro-Amerikan) toplumun öncülük ettiği
uluslararası bir müzik türüdür. Temelinde Afrika’nın tören ve dans müzikleri vardır. Afrikalı toplumların
Hristiyanlaştırılarak Amerika’ya köle olarak getirilmesiyle bu müziklere İngiliz ilahileri, iş şarkıları ve
köle eğlenceleri eşlik etmiştir. 1865 yılında köleliğin kaldırılması ile birlikte “Blues (Bluz)” adı verilen
şarkılar ortaya çıkmıştır.

Caz, genel olarak “çalgı müziği” olarak nitelendirilebilir. Bestelenmesine,
düzenlenerek notaya alınmasına rağmen temelinde doğaçlamaya dayanır. Caz
müziğinde ritim yalındır. Ölçüler temelde 4 zamanlıdır. Ancak klasik müziğin
aksine ölçülerdeki kuvvetli zamanlar, birinci vuruşun yerine ikinci ve dördüncü
zamanlarda verilir. Trompet ve saksafon caz müziğinde kullanılan üflemeli
çalgılardandır. Bununla birlikte geleneksel bir caz müziği topluluğunda; trompet,
trombon, klarnet ve 4 ritim çalgısı bulunur. Modern caz müziği topluluklarında
ise trompet, saksafon ve üç ritim çalgısı yer alır.

Caz müziğinin 20. yy. dan 21. yy.a kadar gelişim süreci boyunca Ragtime (Regtaym),
Görsel 4.1: Scott Joplin
Dixieland (Diksilend), Chicago (Şikago), Swing (siving), Bebop (Bibap), Coll Jazz
(1868-1917)
(Kol Jaz), Free Jazz (frii Caz) ve Electric Jazz (Elektrik Caz) gibi farklı stillerin
ortaya çıktığı görülür. Bu stillerden “Ragtime”, 1890 yılından itibaren ilk caz
parçalarını ve piyano için bestelenmiş eserleri tanımlamak için kullanılmıştır.
Bu stilin önde gelen bestecilerinden biri Scott Joplin’dir [Skat Caplin (Görsel
4.1)]. Swing stili ise caz müziğinde “big band” adı verilen orkestraların oluştuğu
dönemde kullanılmıştır. Cazın en büyük özelliklerinden biri olan doğaçlama
yapma, 1940-1950 yılları arasında Bebop stilinde önem kazanmıştır. Bu stilde
caz toplulukları küçülmüş, solistler ön plana çıkmıştır.

Art Tatum, caz tarihinin Swing ve Bebop dönemlerinde aktif olarak yer alan caz
piyanistlerinden biridir (Görsel 4.2.). Tatum’un ünlü piyano stili, “Caz Çağı”
olarak bilinen yirmili ve otuzlu yıllarda Toledo’da gelişmiştir. Görme yetisinin çok
zayıf olmasına rağmen tarihin en iyi caz piyanistlerinden biri olarak kabul edilen
Görsel 4.2: Art Tatum
Tatum, tartışmasız en yoğun polifonik pre-bebop piyano stilini oluşturmuştur. (1910-1956)

122