Page 116 - ÇALGI EĞİTİMİ FLÜT 9

FLÜTTE TONAL DİZİLER

4.1. DEĞİŞTİRİCİ İŞARET ALMAYAN MAJÖR VE MİNÖR
DİZİLER

Aynı sesle başlayıp aynı sesle biten sekiz sesin belirli bir kurala göre art arda sıralanmasına “dizi”
adı verilir. Diziye ismini veren başlangıç sesidir. Örneğin do sesiyle başlamış bir dizi “do dizisi” diye
adlandırılır. Kalıplarına göre değiştirici işaret alabilir. Dizi sesleri, kalıp uygulanırken yarım ses tizleşebilir ya
da kalınlaşabilir. Batı müziğinde diziler majör ve minör olmak üzere ikiye ayrılır. Bu sisteme “tonal müzik”
adı verilir. Tonal müzikte belirli bir kuralla dizilen sesler majör ve minör kalıplarını oluşturur. Dizi sesleri,
majör dizi kuralına uygun olarak art arda gelmişse “majör dizi”, minör dizi kuralına uygun olarak art arda
gelmişse “minör dizi” olarak adlandırılır. Bu dizilerin etüt veya eser içinde kullanılmasıyla “tonalite (ton)”
kavramı oluşur. Majör tonlar coşku, sevinç ve neşe gibi duygular; minör tonlar ise romantik, hüzünlü ve
sakin duygular uyandırır.
T: Tam ses Y: Yarım ses

Majör Kalıp Minör Kalıp
TTYTTTY TYTTYTT

DO MAJÖR

Hiçbir değiştirici işaret almadan majör dizi kuralına uyan, do ile başlayıp do ile biten dizi “do majör
dizisi”dir.

& œ œ œ œ œ œ
œ œ

“Do Majör Dizisi” ile ilgili uygulama videosunu soldaki bağlantıdan ya da aşağıdaki linkten çevrim içi olarak
izleyebilirsiniz.
https://meslekmateryal.eba.gov.tr/cdn/gsl/muzik/flut9/8_FLT_9_2023_DOMAJORDIZISI.mp4

ETKİNLİK 1

Farklı artikülasyonlarda yazılmış do majör dizi çalışmalarını uygulayınız.

DİKKAT

Dizilerde yer alan farklı artikülasyon çalışmalarını dikkatli ve özenli bir şekilde çalışınız. Bu durum etüt
ve eserlerdeki zor artikülasyonlu pasajlarda hâkimiyet kurmanızı sağlayacaktır. Artikülasyonları pratik-
lik kazanana kadar yavaş metronomda (60 metronom) çalışınız. Daha sonra kademe kademe hızlana-
rak 100 metronoma kadar ulaşınız.

Do majör dizi œ œ œ œ à à
œ

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œw
& œ œ œ œ œ œ œ œ œ

à œ œ œ œ à à à
œ œ
œ
œ
œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œw
1 & œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

114