Page 136 - ÇALGI EĞİTİMİ KANUN 9

5. ÜNİTE

5.1.3. Bûselik Makamının Seyri

Makamın Özellikleri: Bûselik makamının her iki dizisinde de değişen bölüm güçlü sesinin üzerindeki dörtlü
çeşnilerdir. Karar perdesi üzerindeki bûselik beşlisi değişmez. En önemli asma kalış perdeleri şunlardır:
BUSELİK GEÇKİLER
BUSELİK GEÇKİLER
Nevâ perdesinde hicaz
w 8
w w 4 Nevâ perdesinde hicaz w w
& w w 4 w 8 w w
& S A S T
5 12 5 9
S A S T
5 12 5 9

Çârgâh perdesinde nikriz
w 4
w w Çârgâh perdesinde nikriz w 8 w
& w w 4 w 8 w
& w T S A S
9 5 12 5
T S A S
9 5 12 5

Çârgâh perdesinde çârgâh
w
w w Çârgâh perdesinde çârgâh w w
& w w w w
& w T T B T
9 9 4 9
T T B T
9 9 4 9
Rast perdesinde çârgâh
Rast perdesinde çârgâh w
& w w w w w
& w T w T w B w T
9 9 4 9
T T B T
9 9 4 9

Hüseynî perdesinde uşşak
Hüseynî perdesinde uşşak w w
w w 8
& w w 8 w w
& K S T
8 5 9
K S T
8 5 9
Makam dizisinde gösterilmemesine karşın geleneksel anlayışta bûselik makamının hüseynî perdesinde uşşak, nevâ
perdesinde hicaz, çârgâh perdesinde çârgâh asma kalışları yapılır. Bûselik makamının genişlemesi, durak üzerinde
bulunan bûselik beşlisinin simetrik olarak tiz durak olan muhayyer perdesinin üzerine eklenmesiyle gerçekleşir. Rast
perdesinden çârgâh perdesine sıçrayış, bûselik makamının karakteristik bir özelliğidir.
Makam Dizisinin Seyri: İnici-çıkıcı bir özelliğe sahip olan bûselik makamının seyrine dügâh veya hüseynî perdeleri
civarından başlanır. Makamın güçlü perdesi olan hüseynî perdesi üzerinde yarım karar yapılır. Gerdâniye perdesindeki
bûselik beşlisiyle makam dizisi genişletilir. Güçlü perdesinin üstündeki hicaz ve kürdî çeşnileri gösterildikten sonra
asma kalış perdelerine geçilir. Son olarak durak perdesinde bûselik çeşnisiyle yedenli tam karar verilir.

134 BÛSELİK MAKAMI