Page 176 - ÇALGI EĞİTİMİ KANUN 9

RAST 5 lisi
Ï 5
Ï
&
ú
K
S
T
9
5
8
9
RAST MAKAMI ANA DİZİSİ Ï T ú
7. ÜNİTE & ú Ï Ï 5 Ï ú Ï Ï 8 ú
RAST 5 lisi
T K S T T K S
9 8 5 9 9 8 ú 5
7.1.3. Rast Makamının Seyri Ï Ï 5 Ï
&
ú
RAST MAKAMININ KANUN ÜZERİNDEKİ MANDALUYGULAMASI
Makamın Özellikleri: Rast makamı inici bir makam olduğu için yegâh perdesi üzerinde rast dörtlüsü olarak pes
S
T
K
T
9
9
5
8
bölgeye doğru genişler. Rast makamı inici bir makam olmasına rağmen zaman zaman tiz durak üstünde bulunan
0
0
1
4
4
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
ú
Ï 8
Ï 8
Ï
Ï
gerdâniye perdesine rast beşlisinin eklenmesiyle tiz tarafa doğru genişletilebilir. Rast makamının en önemli asma kalış
ú
ú
Ï
Ï
Ï 5
Ï 5
& ú
perdeleri şunlardır: Ï RAST MAKAMI ANA DİZİSİ Ï ú ú
Ï
& ú Ï Ï 5 GEÇKİLER ú Ï Ï 8
Çârgâh perdesinde çârgâh S T T Segâh perdesinde segâh
S
K
T
K
9 8 Ï Ï 5 9 9 8 5 Ï 8
ú Ï Ï ú 5 Ï Ï Ï 5
& &
RAST MAKAMININ KANUN ÜZERİNDEKİ MANDALUYGULAMASI
T T B T
0 9 0 9 1 4 0 9 0 0 4 Ï 8 0 ú 4 Ï 8 0 S 0 T 0 1 K 0 T 0
9
8
5
9
ú
Ï
Ï
Ï 5
Ï 5
Ï
Ï
& ú Dügâh perdesinde uşşak ú Ï Ï Yegâh perdesinde bûselik ú
& ú Ï 5 Ï Ï & Ï Ï Ï Ï
GEÇKİLER ú
Çârgâh perdesinde çârgâh T T Segâh perdesinde Tsegâh T
B
S
K
8 5 9 Ï 9 4 9 9
ú Ï Ï Ï Nevâ perdesinde bûselik ú 5 Ï Ï Ï 5 Ï 8
& & Ï
T T B & T ú Ï Ï
9 9 4 9 S T K T
5 9 8 9
T B T
Dügâh perdesinde uşşak 9 4 9 Yegâh perdesinde bûselik
& ú Ï 5 Ï Ï & Ï Ï Ï Ï
ACEMLİ RAST DİZİSİ ú
Makam Dizisinin Seyri: Makamın seyrine rast perdesinden veya rast perdesi civarından başlanır. Seyirde ilk olarak
ú
T
ú
B
T
T
T
Ï 8
K
S
Ï 6
Ï
Ï
ú
ú
Ï
Ï
4
rast perdesi üzerindeki rast beşlisi duyurulur. Makamın güçlü perdesi olan nevâ perdesi üzerinde yarım karar yapılır.
9
9
9
Ï 5
9
5
Ï 5
8
Ï
Ï
ú
& ú
Nevâ perdesinde bûselik
Ardından güçlü perdesinin üstündeki rast dörtlüsü gösterilir. Eviç perdesi, rast çeşnisindeki tiz duraktan pes bölgeye
S
K
T
T
S
T
B
T
T
inilirken iniş cazibesi nedeniyle acem perdesi olarak seslendirilebilir. Böylece nevâ perdesi üzerinde bûselik çeşnisi
T
K
S
T
K
Ï
Ï
5 Ï
9 ú
8
8
9
9
5
9
4
8
9
9
9
5
yapılmış olur. Yapılan bu çeşniyle oluşan diziye acemli rast denir. Daha sonra asma kalış perdelerine geçilir ve rast
&
çeşnisiyle durak perdesinde yedenli tam karar verilir. ACEMLİ RAST DİZİSİ
ANA DİZİ
T B T
9 4 9
Yerinde Acemli Rast Dizisi
ACEMLİ RAST DİZİSİ
& ú Ï Ï 5 Ï ú Ï Ï 8 ú ú Ï 6 Ï ú Ï Ï 5 Ï ú
T K S T T K S T B T T S K T
9 8 5 9 9 8 5 9 4 9 9 5 8 9
ANA DİZİ ACEMLİ RAST DİZİSİ
BİLGİ NOTU
Yakın dönemin bazı önemli kanun sanatçıları; İsmail Tezelli, Ferid Tan, Hüsnü Anıl, Sadettin Öktenay, Nevzat
Sümer, Osman Adaş, Gültekin Yertut, Mehmet Öner, Zekai Süer, Erol Deran, Necdet Varol, Nuri Şenneyli, Necati
Yıldızdoğan, Gültekin Aydoğdu, Tahir Aydoğdu, Bertan Üsküdarlı, Coşkun Erdem, Bahaddin Duyarlar, Turhan
Yalçın, Orhan Özgediz, Ahmet Cennetoğlu, B.Reha Sağbaş, Ahmet Meter, Ruhi Ayangil, Göksel Baktagir, Taner
Sayacıoğlu ve Mehmet İhsan Özer'dir.
174 RAST MAKAMI