Page 28 - ÇALGI EĞİTİMİ KAVAL 9

2.5. Kademe Kavramı ve Sesler

Kavalda sert ya da yumuşak üfleyerek aynı perdeden farklı frekansta sesler elde edilebilir. Bu şekilde elde edilen
sesler müziğin doğasında var olan doğuşkanlardır. Kavalın en pest sesinin üzerine, pestten tize doğru sırasıyla, 8’li, 5’li, 4’lü
ve bir büyük 3’lü aralık elde edilebilir (Görsel 2.12). İleri üfleme etkinlikleriyle bu doğuşkanlar tize doğru daha da artırılabi-
lir. Elde edilen bu doğuşkanlar kavalda kademe olarak ifade edilmektedir.

Uyarı

Ülkemizde kaval icrasında farklı sistemler görülmektedir. Bilimsel çalışmalar devam etmekle birlikte öğretim
yaklaşımında başlangıç olarak iki sistem kullanılmaktadır. Buna göre: Tüm perdelerin kapatıldığı pozisyonu “la” kabul
eden birinci perde düzeni (I. pozisyon) ve aynı pozisyonu “sol” kabul eden ikinci perde düzeni (II. pozisyon) kavramları
mevcuttur. Kitap, ikinci pozisyon çalım tekniği üzerine kurgulanmıştır. Birinci pozisyon bilgisine 12. sınıfta yer verilecektir.

w Görsel 2.12: Bütün perdelerin
w
w
& w kapalı olduğu pozisyonda, üfleme
şiddetiyle elde edilen aralıklar ve
w kademeler

1. Etkinlik

Aşağıda verilen görselleri inceleyiniz. Parmak boğumlarınızla perdeleri kapatmayı deneyimleyiniz. Verilen
alıştırmalar ile üfleme şiddetini ayarlayarak ikinci kademe re, do, si, la ve sol notalarını kademeli olarak elde ediniz.

Uyarı

Aşağıdaki kaval görsellerinde “A” harfi ile gösterilen perde arka deliği ifade eder.

w w
& & & w & w

26 Kaval Çalmada Temel Teknikler