Page 71 - ÇALGI EĞİTİMİ KEMANE 9

KEMANE ÇALMA TEKNİKLERİ 3.ÜNİTE

OKUMA PARÇASI

TÜRK ATASÖZLERİ VE DEYİMLERİNDE MÜZİK KÜLTÜRÜMÜZ

Toplumlar, asırlar boyu aynı ihtiyaçlardan beslenmiş ve insanlığa kendi yaratılarından çeşitli
bilgiler ve tecrübeler bırakmışlardır. Tarih içerisinde her millet kendi kültürünü yaratmış ve
bu bilgi birikimi zamanla dünyanın ortak kültür mirası hâline gelmiştir. Yazıyı, insan bulmuş-
tur. Ancak şüphesiz konuşmaya, düşünmeye, yaratmaya ve üretmeye çok daha evvel başlan-
mıştır. Değişen ve gelişen dünya ile birlikte insan, düşüncelerini, yarattıklarını ve ürettiklerini
dilden dile, nesilden nesle aktarabilmiştir. Bu durum, önemli bir sözlü kültür oluşmasını sağ-
lamıştır.

Kültürün bütün özellikleri çeşitli seviyelerde birbiriyle iç içe geçmiştir. Türk halk edebiya-
tının sözlü unsurlarından birini oluşturan deyimler ve atasözleri de bu engin kültür deni-
zinin önemli parçalarındandır. Atasözleri ve deyimler, halkın zaman içerisinde biriktirerek
oluşturduğu bilgi ve tecrübeyi başkalarına aktarması noktasında önemli bir işleve sahiptir.
Halk edebiyatı ürünlerinde halkın düşüncesi, inancı, dünya görüşü, acısı, mutluluğu, arzusu,
ümidi özetle tüm hasletleri yer alır. Tam da bu sırada deyimler ve atasözlerinin önemi açığa
çıkmaktadır. Deyimler, bir dili konuşan toplumun dünya görüşünü, yaşam biçimini, gelenek,
görenek ve inancını, önem verdiği varlık ve kavramları, o toplumun düşünce biçimini, hatta
nükte ve buluşlarını ortaya koyan, dilbilim açısından olduğu kadar yazın ve halkbilim açısın-
dan da önemli olan sözlerdir. Türk halk edebiyatı üzerine önemli çalışmaları bulunan Ömer
Asım Aksoy, atasözleriyle ilgili olarak şunları belirtmektedir: “Atasözleri ulusal varlıklardır.
Ulusun ortak düşünce, kalış ve tutumunu belirtir, bize yol gösterirler.”

Her toplumsal olay, birbirini belirli düzeylerde etkiler ve birbiriyle etkileşim hâlindedir. Kültür
sahasında her ne varsa, hepsinin yansımasını sözlü kültür ortamında bulmak mümkündür.
Toplumlar, yaşama dair her konuyu atasözlerine, deyimlere ve müziklerine yansıtmışlardır.
Bu anlamda atasözleri, deyimler ve müzik arasında açık bir etkileşim söz konusudur. Buradan
hareketle kültürümüzün bazı parçalarını birleştirebilir ve bu doğrultuda birtakım çıkarımlara
varabiliriz.
Müzik, güzel sanatların bir dalı olarak kültür kavramı içinde, diğer kültürel değişkenlerle bir-
likte incelenebilir. Müzik araştırmaları ve araştırmacılarının, müziği incelerken salt müzikal
unsurlardan değil de toplumsal kültürün bir parçası olarak ele alıp halkın gündelik yaşa-
mında aramaları hem müzik bilimi hem de halk bilimi açısından önemlidir. Türk kültüründe
her zaman önemli bir yeri olan müziğin, atasözlerimizde ve deyimlerimizde farklı unsurlarla
kendisine nasıl yer bulduğunu şu örneklerle inceleyebiliriz:

69 w
w

KEMANE_9.indd 69 23.05.2023 17:05