Page 182 - ÇALGI EĞİTİMİ KLARNET 9

4.2. Batı Müziğinde Kullanılan Modal Diziler

Mod, armonik ve ezgisel amaçla seçilmiş seslerin kuramı olarak tanımla-
nır ve Latince 'metot' anlamına gelir. Modal müziğin temelleri eski Yunan
medeniyetine dayanmaktadır.

Eski Yunan dizileri Bizans müziğini etkilemiştir. Orta Çağ'da kullanılan
kilise modları 15. yüzyılın sonlarında bugün kullanılan hâlini almıştır.
Diyatonik ses dizisine göre düzenlenen bu modlar, tonal müziğin temel-
lerini hazırlamıştır.

Modal diziler farklı renkler ve etkiler elde etmek amacıyla günümüzde
de kullanılmaya devam etmektedir. Özellikle caz müziğinde ağırlıklı ola-
rak kullanımına rastlansa da klasik müzikte ve diğer müzik türlerinde de
farklı renkler için modların kullanıldığı görülmektedir.

İsimlerini antik Yunan şehirlerinden alan yedi mod şu şekildedir:
Ionian (İyonyen), Dorian (Doryen), Phrygian (Frigyen), Lydian (Lid-
yen), Mixolydian (Miksolidyen), Aeolian (Aeolyen), Locrian (Lokriyen).
Bu modlardan İyonyen majör diziyi, Aolyen ise minör diziyi oluşturmak-
tadır.
Ionian : Majör bir dizinin birinci derecesi üzerine oluşturulur.
Dorian : Majör bir dizinin ikinci derecesi üzerine oluşturulur.
Phrygian : Majör bir dizinin üçüncü derecesi üzerine oluşturulur.
Lydian : Majör bir dizinin dördüncü derecesi üzerine oluşturulur.
Mixolydian : Majör bir dizinin beşinci derecesi üzerine oluşturulur.
Aeolian : Majör bir dizinin altıncı derecesi üzerine oluşturulur.
Locrian : Majör bir dizinin yedinci derecesi üzerine oluşturulur.

180