Page 27 - Çalgı Eğitimi Kontrbas 9

2.2. YAYI TUTUŞ VE KULLANMA

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

• Gitmiş olduğunuz bir konserde veya izlediğiniz görüntü kayıtlarında yer alan kontrbasçıla-
rın yayı tutma ve kullanma şekilleriyle ilgili izlenimleriniz nelerdir?
• 1. ünitede edindiğiniz bilgilere dayanarak kontrbas çalarken kaç çeşit yay kullanıldığını
söyleyiniz.

Tüm yaylı sazlarda olduğu gibi kontrbas çalarken de sağ elin görevi, yay ile ses üretmektir. Sağ
elin yay kullanma becerisi ve dolayısıyla yay hâkimiyeti ne kadar gelişirse kontrbastan elde edilen
sesin kalitesi de o kadar iyi olacaktır. Kontrbasla icra edilen herhangi bir eserde istenen müziksel
ifadenin sağlanması, yayın kullanımındaki ustalığa bağlıdır. Bu yüzden yay tutuşu ve yay kullanma
tekniklerinin üzerinde titizlikle çalışmak gerekir.
Kontrbasta iki çeşit yay kullanılmaktadır. Bunlardan biri, “Alman” diğeri ise “Fransız” yay çeşitleridir.
İki yayın görünümleri ve tutuş şekilleri farklıdır. Fransız yay tutuş şekli daha çok viyolonsel çalmada
kullanılan yay tutuş şekline benzer. Bu kitapta Alman yay tutuş teknikleri üzerinde durulacaktır.
Aşağıda yayın bölümleri gösterilmektedir (Görsel 2.9).

Ayar vidası Kıllar Baş/uç kısım

Topuk kısmı Yay çubuğu
Görsel 2.9: Yayın bölümleri

1. ETKİNLİK

• Aşağıda Alman yay tutuş tekniği, görseller ve açıklamalar yardımıyla anlatılmaktadır. Bu görselleri ve
verilen yönergeleri dikkatle okuyup inceleyerek yayınızı doğru şekilde tutma çalışmaları yapınız.

• Sağ elinizi görsellerdeki gibi doğal duruş hâline getiriniz (Görsel 2.10 ve Görsel 2.11).
• Eliniz doğal duruşundayken yayın topuğunu, başparmağınızın karşısında işaret ve orta parmakları-
nız bulunacak şekilde kavrayınız (Görsel 2.12).

Görsel 2.10: Sağ elin Görsel 2.11: Sağ elin doğal duruşu Görsel 2.12: Sağ elle yayı kavrama
doğal duruşu

25