Page 57 - ÇALGI EĞİTİMİ TAMBUR 9

OKUMA PARÇASI
REFİK FERSAN (1893–13 Haziran 1965)

1893 yılında İstanbul Şehzadebaşı’nda doğan Refik
Şemseddin, soyadı kanunundan sonra Fersan soyadını aldı.
Öğrenimine yedi yaşında Galatasaray Mekteb-i Sultânîsinde
başladı ve bu okuldan mezun oldu. Refik Şemseddin on iki
yaşında Tamburî Cemil Bey’den tambur öğrenmeye başladı.
Her ne kadar yüksek eğitimi için İsviçre’ye giderek kimya
öğrenimine başlamışsa da kimyevi maddelerin sağlığına zarar
vermesi sebebiyle okulu tamamlayamadan 1917 yılında yurda
döndü. Aynı yıl Dârülelhanın açtığı sınavı kazanarak burada
tambur hocası olarak göreve başladı. İki yıl sonra Muzıka-
yi Hümâyundaki imtihanı birincilikle kazanarak Muzıka-yi
Görsel 3.2: Refik Fersan
Hümâyun İncesaz Heyeti sersâzende muavini olarak tayin
edildi. Cumhuriyet’in ilanından sonra ise Riyâseticumhur Mûsiki Heyeti alaturka kısmı muallimi
sıfatı ile görevini sürdürdü ve ince saz heyeti şefliği de yaptı.
1950’den itibaren Konservatuvar Tasnif ve Tetkik Heyetinde üyelik ve başkanlık yaptı.
Son devrin en ünlü mûsikişinasları arasında yer alan Refik Fersan icracılığı, bestekârlığı ve
hocalığı ile tanınmış ve tamburda Cemil Bey Ekolü'nün en önemli temsilcileri arasında yer
almıştır.
Mevlevi ayini, ilâhi, peşrev, methal, saz semâisi, sirto, marş, taksim, kâr-ı nâtık, kârçe,
beste, semâi ve şarkı gibi Türk mûsikisinin hemen her formunda dört yüzün üzerinde eser
veren Refik Fersan, özellikle saz eserlerinde ortaya koyduğu orijinal ve sağlam melodik yapı
ile dikkat çekmektedir.
Özcan, Nuri, Refik Fersan, TDV İslâm Ansiklopedisi, 12. Cilt, s. 412-413,
İstanbul, 1995'ten alınarak yazarlar tarafından düzenlenmiştir.
MESUT CEMİL (1902–31 Ekim 1963)

İstanbul’da doğdu. Babası Tamburî Cemil Bey’den solfej ve kemençe dersleri alarak
müziğe başladı. Babasının ölümünden (1916) sonra onun talebesi olan virtüöz Kadı Fuad
Efendi ve Refik Fersan’dan tambur çalıştı.1915’te Galatasaray Mekteb-i Sultânîside okurken
Daniel Fitzinger’den (Denyıl Fitsingear) Batı müziği eğitiminin yanı sıra keman dersleri aldı.
Berlin Müzik Akademisinde Hugo Becker (Hugo Bekır) ile viyolonsel çalıştı. Dârülelhanda
solfej ve müzik nazariyatı dersleri verdi. İstanbul Radyosunun 1926 yılında kuruluşundan
itibaren spikerlik, icracılık ve yapımcılık görevlerinde bulundu.
1938 yılında kurulan Ankara Radyosunda Türk müziği yayınları
şefi, radyo müdürü olarak görev yaptı ve 1950 yılında da Türkiye
Radyoları genel müdürlüğüne getirildi.1951 yılında İstanbul
Radyosu müdürlüğüne atandı.1955-1959 yılları arasında Bağdat
Güzel Sanatlar Akademisinde müzik bölümü başkanı ve tambur
hocası olarak çalıştı. Ankara Radyosunda kurduğu ve yönettiği
Klasik Koro’yla Türk müziğinin Batı disiplini içinde icrasına ve
gelişmesine öncülük etmiş büyük bir sanatçıdır. Nihâvend saz
semâisi şehnaz sirto ve iki şarkısı günümüze ulaşmıştır.

Özcan, Nuri, Mesut Cemil Tel, TDV İslâm Ansiklopedisi, 40. Cilt, s. 392-393,
İstanbul, 2011'den alınarak yazarlar tarafından düzenlenmiştir.
Görsel 3.3: Mesut Cemil

55