Page 29 - Konu Özetleri AYT Fizik
P. 29

FIZIK



    KONU                                    KUVVET VE HAREKET
    ÖZETİ
                    AYT    AYT    AYT    AYT     AYT    AYT    AYT    AYT    AYT     AYT    AYT           AYT

                 NEWTON’IN HAREKET YASALARI (NET KUVVET ETKISINDEKI CISMIN HAREKETI)
        YATAY DÜZLEMDEKI CISIMLER ÜZERINDE NET KUVVET ETKISI



                                                  v¶  ilk hızı verilerek yatay zemine atılan m kütleli cisim üzerinde dün-
                                                   0
                       (İlk hız)          0
                      0                           yanın cisme uyguladığı yerçekimi (Ağırlık) G¶ ve zeminden yukarı
          m                                       doğru normal doğrultusundaki kuvvet (zemin tepkisi) N¶, olmak üze-
                                                  re iki kuvvet zıt yönde eşit büyüklükte olduğu için bileşke kuvvet
                        (Sürtünme kuvveti yoksa)  (F¶ ) sıfır olur cisim sabit hızlı hareket yapar.
                                                    net



                                                  Cisimle zemin arasında F¶  sürtünme kuvveti varsa hareket yönüne
                                                                       s
                                                  ters yönde oluşan bu kuvvet cisim üzerinde net kuvvet oluşturur
                          (İlk hız)
                         0                        ve cisim yatay zeminde sabit ivmeli hareket yaparak yavaşlar ve
              m
          s                                       durur. Cismin yavaşlama ivmesi,
                                                                    
                                                    net =
                                                        ma⋅
                                                              
                          (Sürtünme kuvveti varsa)  F¶  = m • a¶      s F
                                                   F net
                                                                  a =    ile  bulunur.
                                                                     m
                                                   F¶ s F =  = m • a¶   denklemi ile bulunur.
                                                       m a     ⋅
                                                               
                                                    s
               KRITIK BILGI
         Yüzeyin cinsine bağlı olarak değişen sürtünme katsayısı k ve yüzeyin cisme uyguladığı normal kuvvet (ya da tepki
         kuvveti) N ise sürtünme kuvvetinin büyüklüğü, F  = k • N bağıntısıyla bulunur.
                                               S
                                                              y = F.sinα
                = mg             = F + mg                                         N = mg • cosα
                                                 m     = mg - F y
                                            = F                   α                  m
           m                m                            m           x = F.cosα
                                                                              x = mg.sinα     y = mg.cosα
          Yatay                                                                        α
          zemin
                                                 G¶ = mg¶
               G¶ = mg¶         G¶ = mg¶        = mg         G¶ = mg¶                   = mg
                                                               = mg
                                                                                        G¶ = mg¶
                                  = mg
                 = mg
             - Bazı düzlemlerde normal doğrultusundaki yüzeyden cisme etkiyen kuvvetlerin N¶ (Yüzey tepkisi) gösterimi -
                                               İlk hızı v¶  = 0 olan cisim sürtünmesiz yatay düzlemde dış bir F¶ kuv-
                                                      0
           = 0                                 veti etkisi altında kalırsa cisim bu F¶ net kuvveti etkisi altında harekete
          0
                                               geçerek hızını düzgün bir şekilde artırır. Cismin kazanacağı ivmenin
            m                                  büyüklüğü;
                                                         
                                                 net =  = m • a
                     (Sürtünme kuvveti yoksa)  F F  net  ma ⋅       a =  F    ile  bulunur.
                                                          
                                               F =
                                                    ⋅
                                               F = m • a        m
                                                  m a       
                                               a) Cisim harekete geçmezse F¶   = -F¶ olup F¶  = 0 olur.
                                                                        s(statik)    net
             = 0                               b) F > F    ise cisim harekete geçer ve hızlanır.
            0                                        s(statik)
             m                                 Harekete geçtikten sonra cismin ivmesinin büyüklüğü,
                                                
                                                                         −
                                               F F net =  = m • a     FF
                                                                 
                                                    ma ⋅
                      (Sürtünme kuvveti varsa)  net                   a =  s(kinetik)
          s                                                                      ile  bulunur.
                                               F F−
                                                         m a     ⋅
                                               F � F s(kinetik)  =   = m • a     m
                                                   s(kinetik)
        FIZIK - AYT                                                                MEBİ KONU ÖZETLERİ       29
   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34