Page 165 - Konu Özetleri AYT Tarih

MUSTAFA KEMAL’İN LİDER OLARAK YETİŞMESİNDE ETKİLİ KOŞULLAR

MUSTAFA KEMAL’İN HAYATINA YÖN VEREN ŞEHİRLER
• Selanik, Makedonya’nın sosyal, siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan en gelişmiş şehriydi.

• Hem liman kenti olması hem de demir yolu ile ulaşımının olması nedeniyle önemli bir ticaret merkezi durumundaydı.
• Nüfusunun çoğunluğu Türk olan Selanik’te; Yunan, Ermeni, Bulgar, Yahudi gibi çeşitli din, mezhep ve milletlerden
insanlar bir arada yaşamaktaydı.

• Manastır, Makedonya’nın başlıca askerî merkeziydi.
• Balkanlardaki siyasi hareketlilik ve milliyetçilik isyanları Manastır’da da etkisini göstermişti.
• İstanbul, Osmanlı Devleti’nin başkenti olması nedeniyle sosyal, ekonomik ve siyasi açıdan büyük bir öneme sahipti.
• Farklı etnik unsurları barındıran çok kültürlü bir yapıya sahipti.

• Asırlardır Doğu ve Batı’ya ait yaşam tarzlarının bir arada olduğu şehir, basın yayın hayatı ve okul çeşitliliği açısından
da zengindi.
• Mustafa Kemal, başkentte bulunduğu süre boyunca ülkede meydana gelen tüm gelişmeleri de yakından takip edebil-
me fırsatı buldu.
• Şam, Mustafa Kemal’in ilk görev yeri, 1905 yılında atanmış olduğu Şam’daki V. Ordu’dur.
• Şam, sosyal ve ekonomik yönden geri kalmış bir yerdi.
• Nüfusun çoğunluğunu oluşturan Arap kabilelerinden bazıları Osmanlı yönetimine karşı sürekli isyan etmekteydi.

• Mustafa Kemal, 1906’da Şam’da Vatan ve Hürriyet adlı gizli bir cemiyet kurdu.
• Sofya, Mustafa Kemal, Balkan Savaşları’ndan sonra Sofya’ya ateşemiliter olarak atandı.
• Orada Avrupa siyasetini, kültürünü ve diplomasisini yakından tanıma fırsatı buldu.
• Bulgaristan’da yaşayan Türklerin sorunlarıyla yakından ilgilendi.

MUSTAFA KEMAL’İN FİKİR HAYATINI ETKİLEYEN DÜŞÜNÜRLER

• Mustafa Kemal’in en çok okuduğu ve etkilendiği Türk yazar ve düşünürler arasında Ziya Gökalp, Namık Kemal, Meh-
met Emin Yurdakul ve Tevfik Fikret gelmektedir.
• Mustafa Kemal, yerli düşünürler kadar yabancı düşünürlerin de eserlerini okuyup incelemiştir.

• Özellikle Jean Jack Rousseau, Montesquieu, Voltaire gibi Fransız İhtilali’nin düşünürlerinden etkilenmiştir.

Yazar ve Düşünürler Fikir Akımları
Ziya Gökalp Milliyetçilik
Namık Kemal Vatanseverlik
Mehmet Emin Yurdakul Milliyetçilik
Tevfik Fikret İnkılapçılık
J.J. Rousseau Yurttaşlık Bilinci
Montesquieu Cumhuriyetçilik
Voltaire Bilimsellik, Akılcılık

MUSTAFA KEMAL’İN OKUMA SEVGİSİ

• Mustafa Kemal çok kitap okumakla beraber fırsat buldukça kitap da yazmıştır.
• Mustafa Kemal’in kaleme almış olduğu en önemli eseri Nutuk’tur.

• Nutuk, 1919’dan 1927’ye kadar geçen zamandaki gelişmeleri kapsamaktadır.
• Ayrıca Mustafa Kemal’in, askerlikle ilgili birikimlerini aktardığı; “Takımın Muharebe Talimi”, “Cumalı Ordugâhı”, “Taktik
Tatbikat Gezisi”, “Bölüğün Muharebe Eğitimi” ve “Subay ve Komutan ile Konuşmalar” ve “Geometri” eserleri de bulun-
maktadır.
TARİH - TYT-AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 165