Page 178 - Konu Özetleri TYT Fizik

FİZİK

KONU OPTİK
ÖZETİ
TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT

KÜRESEL AYNALARIN ÖZELLİKLERİ VE KÜRESEL AYNALARDA ÖZEL IŞINLAR
KÜRESEL AYNA
Yansıtıcı bir küre kabuğu parçasından elde edilen aynalara küresel ayna denir. Aynaların günlük hayatta birçok kullanım
alanı vardır. Geniş alanlar görebilmek ya da cisimleri olduklarından daha büyük göstermek gibi farklı kullanım amaçlarına
göre farklı çeşit aynalar kullanılır.

r
M İç yüzeyi yansıtıcı olan küresel aynalara çukur ayna ya da iç bükey ayna, dış
Asal .
Eksen yüzeyi yansıtıcı olan küresel aynalara tümsek ayna ya da dış bükey ayna de-
nir.

Tümsek Çukur
Ayna Ayna

Çukur aynalar paralel gelen ışın demetini odak noktasında toplar. Ayrıca ay-
. nadaki görüntünün büyütülmesi içinde kullanılır. Bu özelliğinden dolayı da dişçi
aynaları, güneş fırınlarında, araç farlarında, teleskop yapımında, el feneri ve ışıl-
F daklarda, makyaj aynaları, deniz feneri, tavan lambası vb. kullanılan ayna tipleri
çukur aynalardır.

. Tümsek aynalar ise paralel gelen ışın demetini dağıtan aynalardır. Arabanın yan
aynaları, kavşaklardaki aynalar, arabanın alt kısımlarını kontrol etmeye yarayan
F aynalar, güvenlik kontrolü için kullanılan aynalar vb. kullanılan ayna tipleri tüm-
sek aynalardır.

Küresel aynalarda şekli küreye tamamladığımızı düşünürsek:

Kürenin merkez noktası, aynanın da merkez noktasıdır. (M noktası)
r
Merkezden ve aynanın orta noktasından çizilen çizgi asal eksen çizgisidir.
. f . f Asal Asal eksenin aynayı kestiği nokta tepe noktasıdır. (T noktası)
T F M Eksen
Tepe noktası ile Merkez noktasının tam ortasındaki nokta odak noktasıdır. (F
noktası)

178 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - TYT