Page 187 - Konu Özetleri TYT Fizik

FİZİK

KONU OPTİK
ÖZETİ
TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT

TAM YANSIMA, SINIR AÇISI VE GÖRÜNÜR UZAKLIK
ÇOK YOĞUN ORTAMDAN AZ YOĞUN ORTAMA GEÇEN IŞINLAR

Kırılma indisi büyük olan ortamdan küçük
olan ortama gönderilen ışının gelme açısı
arttıkça kırılma açısı da artar. Gelme açısı
belli bir değere ulaştığında kırılma açısı 90°
olur. Işın ortamları ayıran yüzey üzerinde
hareket eder. Kırılma açısını 90° yapan gel-
me açısına sınır açısı denir. Bazen de çok
kırıcı ortamdan az kırıcı ortama gönderilen
ışığın tamamı ara kesit yüzeyinde ayna var-
mış gibi yansır. Bu olaya tam yansıma de-
nir.

DİKKAT
Kırılma indisi büyük olan ortamdan küçük olan ortama gönderilen ışın için aşağıdaki durumlar söz konusudur:
• 1 numaralı ışın ortamların ayırıcı yüzeyine dik geldiği için gelme açısı 0° dir. Yüzeye dik gelen ışınlar, doğrultularını
değiştirmeden diğer ortama geçer.
• 2 numaralı ışının gelme açısı sınır açısından küçük olduğu için ışın kırılma indisi küçük olan ortama normalden uzak-
laşarak geçer.
• 3 numaralı gelen ışının kırılma açısı 90° olduğu için ışığın gelme açısı aynı zamanda ortamlar arasındaki sınır açısına
eşit bir açıdır.
• 4 numaralı ışının gelme açısı sınır açısından büyük olduğu için ışın aynı açı ile yüzeyden yansıma yaparak geldiği
ortama geri döner.

N N

O O
cam
cam Hava ortamından ve uzantısı küresel yüzeyin merkezinden geçecek şekilde gönderi-
hava hava
len ışın küresel yüzeye dik gelir. Şekil I'de yüzeye dik gelen ışın doğrultu değiştirme-
Şekil II
Şekil I den yüzeyi geçerek merkeze ulaşır.
Hava ortamından küresel cam yüzeye Şekil II'deki gibi gönderilen ışının cam yüzeyi-
N N ne değdiği noktaya merkezden çizilen doğru yüzeyin normalidir. Işın havadan cama
geçerken normale yaklaşarak kırılır ve diğer yüzeye ulaşır. Camdan havaya çıkan
ışın normalden uzaklaşarak kırılır.

O
cam
hava
Şekil II

FİZİK - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 187