Page 194 - Konu Özetleri TYT Fizik
P. 194

MERCEKLERDE GÖRÜNTÜ OLUŞUMU



                                             Cisim F ile mercek arasında ise
                                             Görüntü cismin arkasında, düz, sanal, boyu cismin boyundan büyük olur.




            2F    F           F    2F







        KALIN KENARLI MERCEKTE GÖRÜNTÜ


               HATIRLAYALIM


                                             Tümsek  aynadakine  benzer  kalın  kenarlı  merceklerde  de  en  az  iki  ışın
                                             kullanılarak görüntü çizimi yapılır. Kırılan ışınların kendilerinin kesişmesi
                                             ile elde edilen görüntü gerçek, kırılan ışınların uzantılarının kesişmesi ile
             F 2   F 1         F 1  F 2      elde edilen görüntü sanaldır. Kalın kenarlı mercekteki tüm görüntüler sa-
                                             naldır.






                                                   Kalın kenarlı mercekte cisim nerede olursa olsun görüntü her za-
                                                   man;
                                                   •   Sanaldır.
                                                   •   Cisme göre düzdür.

             2F       F              F      2F     •   Cisimden küçüktür.
                                                   •   Odak ile mercek arasındadır.






                                        DİKKAT

                                  Kalın kenarlı mercekte cisim merceğe yaklaştıkça görün-
                                  tüde büyüyerek merceğe yaklaşır.


        MERCEKLERİN KULLANIM ALANLARI
        14. yüzyılda görme bozukluklarını düzeltmek amacıyla kullanılmaya başlanan mercekler 17. yüzyılda teleskop ve mikros-
        kobun yapısında kullanılmıştır.
        Günümüzde ise mercekler gözlük ve lensten fotoğraf makinelerine, projeksiyon cihazlarından araba farlarına kadar pek
        çok alanda kullanılmaktadır.

                                        HATIRLAYALIM
                                  Ortamın  kırıcılık  indisi  merceğin  kırıcılık  indisinden  bü-
                                  yükse mercek karakter değiştirir. Yani ince kenarlı mer-
                                  cek, kalın kenarlı; kalın kenarlı mercek, ince kenarlı mer-
                                  cek gibi davranır.



  194     MEBİ KONU ÖZETLERİ                                                                   FİZİK - TYT
   189   190   191   192   193   194   195   196   197   198   199