Page 153 - Konu Özetleri TYT Tarih

I. DÜNYA SAVAŞI SÜRECİNDE OSMANLI DEVLETİ

• Kafkas İslam Ordusu: Azerbaycan; İngiliz, Bolşevik ve Ermeni çetelerine karşı Osmanlı Hükûmetinden yardım istedi.
Bunun üzerine Nuri Paşa, kurduğu Kafkas İslam Ordusu ile 15 Eylül 1918’ de Bakü’yü Ermeni zulmünden kurtardı.
• Medine Müdafaası: Fahreddin Paşa, elinde bulunan son derece kısıtlı imkânlarla Medine’yi müdafaa etti. Cephane,
ilaç ve giyecek stoklarının bitmesi sebebiyle teslim olmak zorunda kaldı.

I. DÜNYA SAVAŞI’NDA MUSTAFA KEMAL

• I. Dünya Savaşı başladığı sırada Mustafa Kemal Sofya’da ataşemiliterdi.
• Çanakkale Cephesi’nde Anafartalar Grup Komutanı
• Kafkas Cephesi’nde 16. Kolordu Komutanı (1916)
• Suriye-Filistin Cephesi’nde 7. Ordu Komutanı (1917)
• Yıldırım Orduları Grup Komutanı (1918)

ÇANAKKALE CEPHESİ KOMUTANLARI
• Mustafa Kemal Anafartalar Grup Komutanı

• Enver Paşa, dönemin Harbiye Nazırı olarak askerî harekâtların yönetilmesinde görev almıştır.
• Otto Liman von Sanders Enver Paşa’nın teklifi üzerine Çanakkale Savaşlarını yönetmiştir.
• Cevat (Çobanlı) Paşa, Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanıdır.
• Esat (Bülkat) Paşa, Çanakkale Cephesi’nde Kuzey Grubu Komutanı olarak görev yapmıştır.
• Fevzi (Çakmak) Paşa, Çanakkale’de 5. Kolordu Komutanlığı yapmıştır.

• Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, 25. Tümen komutanıdır.

1915 OLAYLARI, ERMENİLERİN SEVK VE İSKANI
Osmanlı Devleti farklı dil, din ve ırktan insanı bir arada ve barış içinde yaşatabilme başarısı göstermiştir. Ancak Batılı dev-
letlerin Osmanlı Devleti üzerindeki emellerini hayata geçirmek için farklı etnik grupları kışkırtması ülkedeki huzuru bozdu.
• Ermeniler çeşitli dernek ve cemiyetler kurarak kanlı eylemler düzenledi
• Ermeni çeteleri; Van, Erzurum, Bitlis, Diyarbakır gibi Anadolu'nun pek çok yerinde Türkleri katletmeye başladı.
• 24 Nisan 1915’te alınan kararla Ermeniler tarafından kurulmuş komiteler (Taşnaksutyun, Hınçak vs.) kapatıldı.

• Ermeni Olayları durulmayınca Osmanlı Devleti 27 Mayıs 1915’te Sevk ve İskân Kanunu’nu çıkardı.
• Bu kanuna göre terör hareketlerine katılan Ermeniler; Osmanlı toprağı olan Suriye ile Irak’a göçe tabi tutuldu.
• 31 Aralık 1918’de Ermenilerden isteyenlerin dönebilmesi için Geri Dönüş Kararnamesi çıkarıldı.
• Osmanlı Devleti, savaş sırasında Devlet-in güvenliği için ve tedbiren zorunlu göç uygulamıştır.

SAVAŞ YILLARINDA ANADOLU
• Savaş, özellikle kadınlar ve çocuklar üzerinde kalıcı izler bıraktı.
• Cephe gerisinde kalan kadınlar, erkeklerin sorumluluklarını da üstlendi, pek çok çocuk yetim kaldı.

• Temel gıdaların temininde sıkıntı çekilmesi kıtlığa yol açtı.

I.DÜNYA SAVAŞI’NIN KADER YILI

• 1917’de Bolşevik İhtilali Rusya’nın savaştan çekilmesine yol açtı.
• Alman denizaltılarının, ticari taşımacılığa karşı savaş açtıklarını duyurması ABD’nin İtilaf Devletleri yanında savaşa
girmesine sebep oldu.
• ABD’nin müttefiklerine takviye kuvvetler göndermesi, İtilaf Devletleri’nin savaşı kısa sürede galip tamamlamasını sağ-
ladı.
TARİH - TYT-AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 153