Page 4 - Veri Okuryazarlığı

VERİ
OKURYAZARLIĞI

"21. yüzyılda okuryazar olmayan kişiler, okuma yazmayı bilmeyenler değil; öğren-
meyi bilmeyen, öğrendiklerini unutup yeniden öğrenmeyi beceremeyen kişiler
olacaktır."

Alvin Toffler

Yazı sembollerini algılama, anlamlandırma, seslendirme ile başlayıp okuma becerilerinin
etkin bir şekilde kullanılmasını ifade eden “okuryazarlık”ın kelime anlamı günümüzde ol-
dukça genişlemiş; yeni tanımlamalara ihtiyaç duyulmuştur. Okuryazarlık günümüzde etkili
iletişim kurabilmenin, kuşaklar ve kültürler arası bağların kuvvetlenmesinin ve kültür akta-
ÖN SÖZ
rımında kopukluk yaşanmamasının en önemli sağlayıcısıdır. Yaşam boyu okuryazarlık be-
cerisini sürekli geliştirmek ve yenilemek bireyi ve toplumu güçlendirmekle kalmaz, ülkenin
gücüne de katkıda bulunur.

21. yüzyılın öğrenenlerinin en önemli ihtiyacı; gerekli olan bilgiye zamanında ve nasıl ulaşa-
caklarını öğrenmeleri, teknolojiyi faydalı kullanabilmeleri, eriştikleri bilgiler içinden ihtiyaç-
larını analiz edip seçim yapabilmeleri gibi üst düzey zihinsel becerilere sahip olmalarıdır.

Okuryazarlık, yeni çalışmalarda toplumun çoğu kesimi tarafından ortak anlamlandırılan
iletişimsel simgelerin etkin ve işlevsel biçimde kullanılabilmesi becerisi olarak tanımlan-
maktadır. Bilginin hızla yenilendiği, üretildiği ve dağıtıldığı günümüz çağında toplumun
beklentileri ve değerleri sürekli değişmekte, ortak kabuller de bu değişime ayak uydurmak-
tadır. Dolayısıyla okuryazarlık, 21. yüzyılın öğrenenlerinin sahip olması gereken bir beceri
olarak öne çıkmaktadır.

Okuryazarlık becerilerini edinmiş bir birey; bilgiyi nerede ve nasıl arayacağını, merak duy-
gusunu keşfetmeyle nasıl pekiştireceğini, yeni kazanımlarını eski deneyimleriyle analiz
edip eklektik yaklaşımla bilgiyi ayrıştırabilmeyi öğrenmiştir. Hızla değişen küresel dünya-
da rekabet edebilmek için bireylerin ve toplumun algılama, anlama ve yorumlama bece-
rilerinin gelişmesine ihtiyaç duyulduğundan öğrenim süreci içinde bu nitelikleri kazanmış
bireyler ve onların dönüştürücü gücünden faydalanan toplumlar dünyamızı şekillendiren
koşullara uyum sağlayacaktır.
Günümüzde “okuryazarlık” geleneksel tanımlamalarla sınırlandırılmış olarak sadece okuyup
yazabilmek değildir. UNESCO, 1946’dan bu yana evrensel çapta okuryazarlık çabalarının ön
saflarında yer almakta ve herkes için okuryazar bir dünya hedefini geliştirmektedir. Herkesin
okuryazar olduğu bir dünyada bireyler hedeflerine daha ekonomik yollarla ulaşacak, bilgi
ve potansiyellerini geliştirebilecek ve yaşama aktif olarak katılmalarını sağlayan bir öğren-
me sürekliliğinin içinde yer alacaklardır. Okuryazarlık; bireyin gözünü açtığı andan itibaren
hayata uyum sağlayabilmesi, etkili iletişim kurabilmesi, günlük yaşantısını verimli bir şekilde
devam ettirebilmesi hatta dijitalleşen dünyada sanal ile gerçek arasında denge kurabilmesi
ve kendi adına doğru ile yanlışı ayırt edebilmesi için gerekli olan temel bir beceridir.
Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Öğretim Programları ve Ders Kitapla-
rı Daire Başkanlığınca hazırlanan “Okuryazarlık Seti” bireyin farklılıklarını gözeterek onlara
bilgiye ulaşma ve öğrendiklerini değerlendirebilme yolunda rehber olan öğretmenlerimiz
için yol gösteren el kitaplarından oluşmaktadır.
Okuryazarlık Seti; 21. yüzyıl becerilerinin gelişimini, bütüncül eğitim anlayışını dikkate alır.
Bu kitaplar, çağın getirdiği yeniliklere ve gelişmelere göre seçilen alanlara yönelik hazırlan-
mıştır. Kitapların içinde yer alan etkinliklerin öğretmenlerimizin öğrencilere rehberliğinde
önlerini aydınlatması arzu edilmektedir.

4