Page 7 - Tarih Sınıf İçi Değerlendirme Öğretmen Rehber Kitabı - 10.Sınıf

ÖĞRETMEN REHBER KİTABI

1. GİRİŞ

Eğitim, bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla istendik değişimler meydana getirme sürecidir (Ertürk,
1972). Eğitimin sınıf içinde vücut bulan hâli olan öğretme-öğrenme süreci, öğretmenlerden öğrencilere bilgi
aktarımı olarak tanımlanabilir. Öğretim, öğrencilere öğretmen tarafından belli öğretim yöntem ve teknikleri kul-
lanılarak istendik bilgi ve becerilerin kazandırılması veya istenmeyen bilgi ve becerilerin değiştirilmesi olarak
tanımlanabilir (Clarke, 2012; Houston ve Thompson, 2017; Munna ve Kalam, 2021). Öğretme-öğrenme süreci,
temel olarak beş adımdan oluşmaktadır (Mehrens ve Lehmann, 1991):
• Amaçların ve öğretim hedeflerinin belirlenmesi,
• Öğretimin içeriğinin belirlenmesi,
• Uygun öğretim yönteminin belirlenmesi,
• Öğretimin gerçekleştirilmesi,
• Sonuçların ölçülmesi ve geri bildirim sunulması.
Beşinci adım olan ölçme ve değerlendirme bir sistemin sağlıklı bir biçimde işleyip işlemediğine ilişkin fikir sahibi
olmamızı sağlar. Çünkü ölçme ve değerlendirmenin temel amacı, bir şeyin niteliği veya değeri hakkında yargıda
bulunmaktır. Bu amaç gerçekleştirilirken tanımlamaya çalıştığımız şey yalnızca öğrencilerin neler yapabildikleri
değildir. Değerlendirmenin amacı bunun ötesine geçmekte ve değerlendirme yoluyla “Öğrencilerin başarı düzeyi
nasıldır?, Performansları nasıldır?, Öğrenciler yeterince öğrenmişler midir?, Ortaya koydukları çalışmalar ve
ürünler yeterince iyi midir?” sorularına cevap verilmeye çalışılmaktadır. Çünkü değerlendirme, bir “karar verme
süreci” olmakla birlikte değerlendirmenin tek bir yargıya indirgenmesi değerlendirme sürecini sığ bir hâle ge-
tirmektedir (CERI, 2008; Clarke, 2012; Ebel ve Frisbie, 1991). Sonuç olarak ölçme ve değerlendirme, veri
toplama ve karar verme süreçlerini içine almaktadır. Clarke (2012) ölçme ve değerlendirme türlerini Tablo
1’deki gibi sınıflandırmıştır.

Tablo 1. Ölçme ve Değerlendirme Türleri

Geniş ölçekli değerlendirme
Sınıf içi Seçme amaçlı
Ulusal izleme ve Uluslararası izleme ve
değerlendirme merkezi sınavlar
değerlendirme değerlendirme
Belli bir eğitim kade-
Belli sınıf ve yaş düzey- Belli sınıf ve yaş düzey-
mesinden bir başkası-
Sınıf içi öğretime anlık geri lerinde eğitim sisteminin lerinde eğitim sistemleri-
Amaç na geçecek öğrenci-
bildirim sağlamak bütününe, izleme amacıyla ne ilişkin karşılaştırmalı
leri seçmek veya iş
geri bildirim sağlamak geri bildirim sağlamak
gücüne yerleştirmek
Her 3-5 yıl gibi düzenli Her 3-5 yıl gibi düzenli Yıllık veya yılda birkaç
Sıklık Günlük
aralıklarla aralıklarla kez
Belli bir sınıf ya da yaş Belli bir sınıf ya da yaş Sınava girebilecek
Değerlendirilen grup Bütün öğrenciler düzeyinde belirlenen düzeyinde belirlenen bütün öğrenciler
örneklem örneklem
Gözlemden, kâğıt-kalem Genellikle çoktan Genellikle çoktan seç-
Format testlerine kadar değiş- Genellikle çoktan seçmeli seçmeli ve kısa cevaplı meli ve kompozisyon
mekte ve kısa cevaplı sorular sorular tipi sorular
Müfredatın Genellikle birkaç konu Genellikle bir veya iki Temel konu alanlarını
Bütün konu alanları
kapsamı alanıyla sınırlı konu alanıyla sınırlı kapsar.
Öğrencilerden başka Evet ancak öğretim süre- Genellikle evet Evet Nadiren
veriler toplanıyor mu? cinin bir bölümü olarak
Genellikle istatistiksel Basitten karmaşık tek-
Genellikle basit ve Basitten karmaşık teknikle-
Puanlama olarak karmaşık teknikler niklere kadar çeşitlilik
informel re kadar çeşitlilik gösterir.
kullanılır. gösterir.

7