Page 41 - SPOR ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ 11

EKLEMLER
İskelet sistemini oluşturan başlıca kemikler Görsel 2.8’de ve 2.9’da verilmiştir.
Vücuttaki kemikler, iskeleti oluşturmak
üzere birbirleriyle birleşir. Kemiklerin herhangi
bir şekilde birleştikleri yerlere eklem (Articu-
Frontale Parietale
latio) denir. Eklem isimleri Latince yazılırken
eklemlerin önüne “art.” kısaltması ilave edilir.
Sphenoidale Görsel 2.10: Esneklik
Nasale
Temporale Eklemlerin Yapı ve Fonksiyonları
Zygomaticum
Occipitale
Eklemler, oluşumuna katılan kemik sayısına göre 2 gruba ayrılır. İki kemiğin eklem yüzeylerinin
Maksilla
bir araya gelmesiyle oluşan eklemlere basit eklem, ikiden fazla kemiğin eklem yüzeylerinin bir araya
Mandibula gelmesiyle oluşan eklemlere de kompleks eklemler denir. Eklemler yapısal olarak incelendiğinde
ise fibröz (fibrosae), kartilaginöz (cartilagineae) ve sinoviyal (synoviales) eklemler olmak üzere üçe
ayrılır. Ayrıca eklemler bu yapısal özelliklerine bağlı olarak hareketsiz, sınırlı hareketli ve hareketli
Görsel 2.8: Kafatası kemikleri eklemler olarak da üçe ayrılır.

Fibröz Eklemler: Eklemleşen kemik uçları arasında eklem boşluğunun
bulunmadığı, kemiklerin birleşmesinin fibröz bağ dokusuyla sağlandığı
eklemlerdir. Bu tip eklemlerin çoğu fonksiyonel olarak hareketsiz ek-
lemler sınıfındadır. Kafatasında bulunan eklemler hareketsiz eklemler-
dir. Kemiklerin kenarı tıpkı bir testere dişi gibi girintili çıkıntılıdır (Görsel
2.11). Bu girintiler ve çıkıntılar iyice birbirlerine eklemlenerek kafatasını
oluşturur.

Görsel 2.11: Kafatası eklemleri
Kartilaginöz eklemler: Eklemleşen kemik-
lerin uçları arasında kıkırdağın veya fibrokartilaginöz dokunun bulunduğu
eklemlerdir. Bu tip eklemler fonksiyonel olarak sınırlı hareketli eklemler
sınıfındadır. Gövde eklemleri (art. thoracis) ve omurga kemikleri arasın-
daki eklemler (art. columnae vertebralis) sınırlı hareketli eklemlere örnek
verilebilir (Görsel 2.12).

Görsel 2.12: Omurga eklemleri

Sinoviyal eklemler: Kapsülle çevrili bir eklem boşluğu mevcuttur. Ek-
lem yüzleri kıkırdakla örtülüdür ve eklem boşluğunu sinoviyal sıvı dol-
durur. Bu tip eklemler fonksiyonel olarak hareketli eklemler sınıfında-
dır. Hareketli eklemlerin serbestliğini kemik uçlarının birbirine uyumunu
sağlayan eklem yüzeyleri ve eklem kıkırdağı, kemik uçlarını tutan iki
tabakalı bir örtü olan eklem kapsülü, sinoviyal sıvı ile dolu eklem boşlu-
ğu ve kemik uçlarını birbirine bağlayan eklem bağları gibi çeşitli yapılar
sağlamaktadır. Bu tür eklemler vücutta yaygın olarak bulunur. Omuz ek-
lemi (art. humeri), dirsek eklemi (art. cubiti), kalça eklemi (art. coksae),
diz eklemi (art. genus) gibi eklemler hareketli eklemlerdir. Diz eklemi
vücudun en büyük ve en kompleks sinoviyal eklemidir (Görsel 2.13).

Görsel 2.13: Diz eklemi
Görsel 2.9: İskelet sistemi

38 39