Page 16 - TAKIM SPORLARI 9

1 BASKETBOLUN TARİHÎ GELİŞİMİ

Hazırlık

1. Basketbolun ortaya çıkış nedeni ve ilk uygulanış
biçimleri ile ilgili neler biliyorsunuz?
2. Basketbol kulüplerimizin ve okul takımlarımızın
uluslararası alandaki başarıları hakkında neler
biliyorsunuz?

1. Görsel

1 1 Dünyada Gelişimi

Dünyada basketbolun gelişim süreci ve tarihçesiyle ilgili yapılan araştırma sonuçları, Orta Amerika’daki
İnka ve Aztek kabilelerinin MÖ 1500-800 tarihleri arasında basketbola benzeyen bir oyunu oynadıklarını
göstermektedir. Florida’nın ilkel kabileleri bu oyunu topu bir sırığın üstüne tutturulmuş sepete atarak
oynarlarmış.
Günümüzdeki basketbola benzer ilk oyunun Amerika’da Kızılderililer
tarafından basit olarak oynandığı belirtilmektedir. Basketbola benzer
bu oyunda sepet yaklaşık 3 m yükseklikte bir duvara monte ediliyordu
ve her sayıdan sonra top sepetten elle çıkarılıyordu. Zamanla sepetin
altı açılarak sepete takılan toplar bir değnekle çıkarılmaya başlandı.
Basketbolun bugünkü durumuna gelmesindeki ilk bilinçli çabalar,
1891’de Amerikalı beden eğitimi öğretmeni olan Dr. James Naismith
(Ceyms Neysimit) tarafından başlatılmıştır. Massachusettes
Springfield (Masaçuses Sipringfiilt) Kolejinde on üç maddelik ilk
oyun kuralları ile oynanmaya başlanan oyun, kış döneminde atletler,
beyzbolcular ve Amerikan futbolu oynayan çocukların salon içinde
sakatlanmalarını önlemek ve faydalı bir kış antrenmanı yapmalarını
sağlamak amacıyla ortaya çıkmıştır.
Kısa bir sürede geniş kitlelerin ilgisini çeken basketbol, zamanla
yardımcı antrenman özelliğinden kurtulup popüler spor dallarından biri
hâline gelmiştir. Basketbolun ünü, bulunmasından kısa bir süre sonra
2. Görsel: Dr. James Naismith ortaya çıktığı okulu aşarak bütün okullara, üniversitelere ve hatta
semtlerde bulunan jimnastik salonlarına kadar yayılmıştır. Gençlerde
bu spora karşı uyanan istek ve heyecan da kulüpleri basketbol şubeleri
açıp takımlar kurmaya zorlamış ve böylece basketbol, Amerika'nın en
popüler ulusal oyunu hâline gelmiştir.
1910’dan itibaren kulüp veya millî takımlar düzeyinde müsabakalar
yapılmaya başlanmıştır. Uluslararası düzeyde ilk turnuva 1919’da
Paris’te ABD, Almanya, İtalya, İngiltere ve Fransa takımlarının
katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Bu yıllarda uluslararası düzeyde
yapılan müsabakaların sayısının artması nedeniyle müsabakaların
organizasyonu ve diğer faaliyetlerin düzenlenmesi için bir federasyon
kurulması ihtiyacı doğmuştur. Bu doğrultuda 1932’de Arjantin,
Çekoslovakya, İtalya, Letonya, Portekiz, Romanya ve İsviçre’den
temsilcilerin Cenevre’de bir araya gelmesiyle Uluslararası Basketbol
Federasyonu (FIBA) kurulmuştur.

3. Görsel: 1891’de Springfield
Kolejindeki ilk basketbol sahası
14