Page 101 - 3 Adım AYT Biyoloji

BiYOLOJİ AYT 2.
ADIM
Popülasyon Ekolojisi

1. Yaş yapısı, bir popülasyonun farklı yaş gruplarındaki birey 3. Belirli bir çevrenin devamlılığını sürdürebileceği maksimum
dağılımını ifade eder. Yaş yapısının bilinmesi bir popülas- popülasyon büyüklüğüne taşıma kapasitesi denir.
yonun hayatta kalma süreci ile üreme başarısının çevresel
Taşıma kapasitesini aşmış bir popülasyonda aşağıdaki
faktörlerle nasıl ilişkili olduğunun anlaşılmasını sağlar. Yaş
ifadelerden hangisi gerçekleşmez?
yapısı genel olarak nüfusun üreme öncesi, üreme dönemi ve
üreme sonrası yıllarını diyagram ya da piramitlerle gösterir. A) Popülasyon büyüme hızı azalır.
Yaş piramitleri ise bir popülasyonun gelecekte yaşayacak de-
ğişimleri tahmin etmemizi sağlar. B) Çevre direnci azalır.
C) Popülasyon dışına göç ya da ölüm artar.
Üç farklı popülasyonun yaş yapısına bağlı olarak yaş piramit-
leri verilmiştir. D) Yaşam alanı daralır.

E) Üreme ve besin için tür içi rekabet gözlenir.
7. Tekrar Testi

3. Aynı alandan ve birbirleriyle etkileşim hâlinde olan türlerin oluşturduğu ekolojik birim komünite olarak adlandırılır.
Komünitede hem tür içinde hem de türler arasında birey başına düşen kaynak için rekabet vardır. Bir popülasyonun
yoğunluğunun artması mevcut kaynak miktarını azaltır ve bunun sonucunda yaşanan tür içi rekabet popülasyonun bü-

Buna göre bu popülasyonların gelecekteki büyüme tipleri
yümesini sınırlar. Bir komünitedeki farklı popülasyonların rekabetini ise ekolojik nişleri belirler. Ekolojik niş farklı türlerin
çevresindeki abiyotik ve biyotik kaynakların toplam kullanımıdır. Eğer iki türün ekolojik nişi çok benzer ise rekabet devreye
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
girer rekabette dışlanma prensibi olarak adlandırılan bu durum sonucu rekabeti kazanan o çevrede yaşamını devam ettirir.
4. Popülasyon büyüklüğü ile ilgili,
Bir yaşam alanında aynı besin kaynağı için rekabet hâlinde olan iki türün birey sayısının zamana bağlı değişim grafiği
verilmiştir. Büyüyen Dengede Küçülen
Birey sayısı I. Doğum ve içe göçler popülasyon büyüklüğünü artırırken
A) X Y Z
ölüm ve dışa göçler popülasyon büyüklüğünü azaltır.
B) Z X X Y
II. Popülasyondaki doğum ve içe göçler toplamı, ölüm ve
C) Z Y X dışa göçlerin toplamından büyükse popülasyon büyüme
Y
D) Y X Zaman Z eğilimindedir.
t 1 t 2 t 3
Buna göre, III. Doğum ve içe göçler toplamı, ölüm ve dışa göçlerin topla-
E) X Z Y
I. t zamanında Y türünün birey sayısı daha fazla olmasına rağmen zamanla besin kaynağı sıkıntısı yaşamıştır. mına eşitse dengeli bir popülasyondan, küçükse küçülen
1
II. t zamanında X ve Y türünün birey sayısı aynıdır.
2
III. t zamanında rekabette dışlanma prensibi sonucu Y türü yok olmuştur. bir popülasyondan bahsedilir.
3
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
2. 1927 yılından itibaren Türkiye’nin nüfus ve büyüme hızı grafiği A) Yalnız II
verilmiştir.
4. 1927 yılından itibaren Türkiye’nin nüfus ve büyüme hızı grafiği verilmiştir. B) Yalnız III
35 Büyüme hızı (binde) C) I ve II
30
Nüfus (milyon)
25 D) I ve III
20
15 E) I, II ve III
10
5
0
1927 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2023 2025
Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?
A) Büyüme hızının en fazla olduğu yıllar 1955 - 1960 arasındadır.

Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?
B) Nüfus bir önceki yıla göre artmaktadır. 5. Popülasyonlarda görülen J tipi artış eğrisiyle ilgi aşağıda
C) 1990’lı yıllardan itibaren büyüme hızı sürekli azalmıştır.
A) Büyüme hızının en fazla olduğu yıllar 1955 - 1960 arasın-
D) Türkiye nüfusunun günümüzden 2025’e kadar büyüme hızının azalması beklenmektedir. verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
E) Son yıllarda nüfus artmakta ancak artış miktarı giderek azalmaktadır.
dadır.
A) Üretme çiftliklerinde çoğaltılan canlıların sayılarındaki
B) Nüfus bir önceki yıla göre artmaktadır. artış J tipi büyüme eğrisi gösterir.
MEB 2021 - 2022 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Gen
MEB 2021 - 2022 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğüel Müdürlüğü
C) 1990’lı yıllardan itibaren büyüme hızı sürekli azalmıştır. B) Birey sayısında değişiminde çevresel faktörler etkilidir.
D) Türkiye nüfusunun günümüzden 2025’e kadar büyüme C) Birey sayısındaki artış popülasyon büyümesini sınırlandırır.
hızının azalması beklenmektedir.
D) Hızlı logaritmik bir artış ve hızlı bir azalış görülür.
E) Son yıllarda nüfus artmakta ancak artış miktarı giderek
E) Gerçek bir denge fazı yoktur.
azalmaktadır.
99