Page 122 - 3 Adım AYT Biyoloji

BİYOLOJİ 2. ADIM B

6. Bazı amino asitlere ait kodon çeşitleri tablolarda verilmiştir. 8. 2020 Nobel Kimya Ödülü’nü, genetik teknolojisinde çığır
açarak CRISPR-Cas9 teknolojisini keşfeden Emmanuelle
Charpentier ve Jennifer A. Doudna paylaştı. CRISPR-Cas9
adı verilen bu genetik makas, hayvanların, bitkilerin ve mik-
roorganizmaların DNA’sını muazzam bir hassasiyetle yeni-
den düzenlemeye imkân tanımaktadır. Uzmanlara göre canlı
dokuların DNA’sını istediğiniz yerden kesebilmek, hem temel
araştırmalarda hem de kalıtsal hastalıkların tedavisinde kul-
lanılabilen devrim niteliğinde bir teknolojidir.

CRISPR-Cas9 teknolojisi ile,
I. farelerde renk körlüğüne sebep olan mutasyonun etkisiz
Tablolara göre,
hâle getirilmesi
I. Tüm amino asitlerin birden fazla kodonu vardır.
II. orak hücre anemisine sebep olan genlerin ortadan kaldı-
II. Bir amino asite en fazla dört çeşit kodon karşılık gelebilir. rılması
III. Amino asitlerin kodlanmasında dört çeşit nükleotit kullanı- III. kalp kası sertleşmesine neden olan mutasyonun embriyo-
labilir. nal dönemde ortadan kaldırılması
ifadelerinden hangileri doğrudur? çalışmalarından hangileri gerçekleştirilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III D) II ve III E) I, II ve III

9. Günümüzde somatik hücre çekirdek transferi teknolojisi ola-
7. Bir polipeptitte bulunan amino asit sayısının 50, amino asit
rak bilinen ve teknolojinin temelini oluşturan deney, 1962 yı-
çeşidi sayısının ise 5 olduğu belirlenmiştir. Bu amino asitleri
lında Oxford Üniversitesi’nden John Gurdon ve arkadaşları
şifreleyen kodon çeşit sayıları tabloda verilmiştir.
tarafından yapılmıştır. Deneyde kurbağa yumurtalarının çe-
kirdekleri ultraviyole ışıkla yok edildikten sonra normal kur-
bağa embriyolarından alınan çekirdekler, çekirdeksiz yumur-
talara aktarılmış ve yumurtaların çoğu kurbağa yavrusunu
oluşturmuştur. Çekirdeksiz yumurtalara başka bir kurbağanın
bağırsak epitel hücresinden çıkarılan çekirdekler aktarıldığın-
da ise yumurtaların çok az bir kısmı kurbağa yavruları olarak
gelişmiştir.

Buna göre,
Buna göre, sentezde görev alan nükleik asitler ve elde
edilen polipeptitle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisine I. Aktarılan çekirdeğin alındığı hücrelerin farklılaşması art-
ulaşılamaz? tıkça alıcı yumurtaların yeni bir organizmayı oluşturma
ihtimali de artar.
A) mRNA’da durdurucu kodon dahil en fazla 19, en az ise 6
II. Farklılaşmış bir hayvan hücresinin çekirdeği bir organiz-
çeşit kodon bulunur.
manın gelişimini yönlendirebilir.
B) Ribozoma amino asitleri taşıyan tRNA’lar birbirinden fark-
III. Somatik hücre çekirdeğinin yumurtaya nakli, olgun çekir-
lı olabilir.
değin yeniden programlanarak embriyonik kök hücre ev-
C) Genin anlamlı ipliğindeki nükleotit sayısı durdurucu kod-
resine dönmesini sağlayabilir.
ları oluşturanlar hariç 150 tanedir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) Polipeptitteki amino asit dizilimi X - Y - Z - K - L şeklinde
tekrarlayarak ilerler. A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III
E) Polipeptit sentezi sonucunda 49 molekül su açığa çıkar. D) II ve III E) I, II ve III

120