Page 153 - 3 Adım AYT Biyoloji

BiYOLOJİ AYT 2.
ADIM
Bitkilerde Madde Taşınması - B

1. Kapalı bir deney düzeneğinde aydınlık ortamdaki bir bitkiye 3. Sekoya (Sequoia sempervirens) boyu 110 metreyi aşabilen
izotop karbon atomu içeren CO molekülü veriliyor. Belirli bir bir bitki türüdür. Bunun gibi çok uzun bitkilerde suyun kök
2
süre sonra izotop C atomuna bitkinin kök hücrelerinde rastla- ucundan emilerek en tepedeki yapraklara kadar çıkarılabil-
nıyor. mesinde bir takım kuvvetlere gereksinim duyulmaktadır. Bu
kuvvetlerle ilgili bazı açıklamalar aşağıda verilmiştir.
Buna göre izotop karbon atomu havadan alınıp kök
hücre sine ulaşıncaya kadar, • X kuvveti: Hücrelere aktif taşımayla topraktan minerallerin
alınması sonucu osmotik basınç artırılır. Bu basınçla bir-
I. yaprak arkadaş hücreleri likte su emilimi gerçekleşir.
II. kalburlu borular • Y kuvveti: Stomalardan yitirilen su yaprak hücreleri ara-
III. sünger parankiması sındaki boşlukta negatif bir basınç oluşturur. Bu durumda
su aşağıdan yukarı doğru çekilir.
IV. havuz hücresi
• Z kuvveti: Su moleküllerinin odun borusu içerisinde bir
hücre ve yapılardan hangi sıra ile geçmiştir? sütun hâlinde birbirine zincirleme hâlde bağlı olarak ilerle-
mesi sağlanır.
A) I - II - III - IV
B) I - III - IV - II Bu kuvvetler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
C) II - I - IV - III
A) X kuvveti ile otsu bitkilerde yaprak kenarlarındaki hidatod
D) III - I - II - IV
adı verilen yapılardan gutasyon olayı meydana gelebilir.
E) III - IV - I - II
B) Y kuvvetinin etkisi karanlıkta azalır.
C) Z kuvvetinin suyun odun borusu içerisinde yukarı doğru
taşınmasındaki etkisi X ve Y kuvvetinden fazladır.
D) X kuvveti ile su, bitkinin alt bölümlerinden üst bölümlerine
doğru itilirken, Y ve Z kuvveti ile çekilir.
2. Çok yıllık bir bitkinin kök kesiti verilmiştir.
E) Havadaki nem miktarı artarsa Y kuvvetinin etkisi azalır.

4. Bitkilerde organik maddelerin taşınmasını açıklayan
basınç akış teorisine göre aşağıdaki olaylardan hangisi

dördüncü sırada gerçekleşir?
Buna göre, A) Kalburlu borularda osmotik basınç artar, ksilemle kalburlu
borular arasında derişim farkı ortaya çıkar.
I. Suyun merkezî silindire ulaşabilmesi için OB >OB >OB
(K) (L) (M)
koşulu gerekir. B) Şekerler, kalburlu borulardan aktif taşımayla havuz hüc-
relerine aktarılır.
II. Su molekülleri hücre çeperi arasındaki boşluklardan ya da
hücre içinden geçerek ilerler. C) Çekilen suyun yarattığı basınç sayesinde floem öz suyu,
su basıncının daha düşük olduğu kalburlu boru bölgeleri-
III. Su; emici tüylerden epidermise, epidermisten kök kortek-
ne doğru akar.
sine, korteksten de endodermise ulaşır.
D) Kaynakta bulunan şekerler arkadaş hücrelerine aktif taşı-
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
ma ile aktarılır, arkadaş hücrelerinden de ATP harcana-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III rak kalburlu borulara gönderilir.
D) I ve II E) I ve III E) Su osmoz ile ksilemden kalburlu borulara geçer.

151