Page 132 - 3 Adım AYT Coğrafya

COĞRAFYA 3. ADIM

2021 AYT 9. Aşağıdaki tabloda “X” ve “Y” ülkelerinde yıllara göre bazı enerji
7. I. Meralarda planlamaya dayalı dönüşümlü otlatma yapılması türlerinin toplam enerji üretimindeki (%) payları verilmiştir.
II. Tarım arazilerinin yerleşim alanına dönüştürülmesi Yıllar Ülkeler Termik Nükleer Hidroelektrik Alternatif Diğer
enerji enerji enerji enerji
III. Ormanlık arazilerde gençleştirme için bazı ağaçların kesilmesi X %65 %7 %25 %2 %1
1965
IV. Sulak alanların kurutularak tarıma açılması Y %52 %0 %45 %2,5 %0,5
X %40 %25 %20 %13 %2
1985
Yukarıdaki uygulamalardan hangileri arazi potansiyeline Y %55 %0 %40 %4 %1
uygun olmayan yanlış arazi kullanım uygulamalarına ör- X %15 %35 %20 %29 %1
2005
nek gösterilebilir? Y %60 %15 %20 %4 %1
X %5 %25 %15 %50 %5
A) I ve II B) I ve III C) II ve III 2020
Y %50 %25 %20 %3 %2
D) II ve IV E) III ve IV Hızlı nüfus artışı, teknolojideki gelişmeler, sanayileşme faali-
yetleri ülkelerin enerji ihtiyacını arttırmış, bu ihtiyacın gide-
rilmesi için kurulan sanayi tesislerinden açığa çıkan atıklar
büyük çevre sorunlarına neden olmuştur.
Buna göre “X” ve “Y” ülkeleri için;
8. Çevre politikaları çevre sorunlarının çözümüne yönelik ola-
rak alınan önlemler ve belirlenen ilkeler bütünüdür. Çevre I. “X” ülkesinde yıllar içinde çevre kirliliğine duyarlı bir
enerji üretimi hâkim olmuştur.
politikaları; insan sağlığını ve çevreyi korumayı, beşerî ve
ekonomik faaliyetlerin doğaya en az zararla yapılabilmesini II. “Y” ülkesinde termik enerji payının fazla olması hava
amaçlar. Çevre politikalarının temelini oluşturan 4 yaklaşım kirliliğini artırmıştır.
mevcuttur:
III. “Y” ülkesi “X” ülkesine göre daha fazla enerji üretimi ve
• Kirleten Öder İlkesi: Çevre kirliliğinin kontrolü için alınan tüketimi yapmaktadır.
önlemler ile çevreye verilen zararın giderilmesi için yapı-
yargılardan hangileri söylenebilir?
lan uygulamaların maliyetinin kirleten tarafından karşılan-
masıdır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
• İhtiyat (ileriyi görme) İlkesi: Çevre sorunlarına neden D) I ve III E) I, II ve III
olabilecek durumları önceden görerek çevre sorunlarını
önleme ilkesidir. Ekosistemleri korumak için uygun ted-
birlerin alınıp çevre sorunlarına yol açacak faaliyetlerin 10. Doğal kaynakların tükenmeden gelecek nesillere bırakılabilmesi
engellenmesidir. Türkiye’de geniş çaplı etkileri olabilecek için daha verimli kullanılması gerekmektedir.Bunun için, yapılan
ekonomik faaliyetlerin yer seçimi öncesinde hazırlanan ekonomik faaliyetlerde modern yöntemler kullanılmalıdır.
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu bu uygula-
Bu yöntemlere örnek olarak aşağıdakilerden hangisi
maya örnektir. gösterilir?
• Önleme İlkesi: Somut bir tehlike karşısında kirliliğin ön-
A) Damla sulama sistemleri B) Ekstansif tarım metodları
lenmesidir. Belirginleşen bir çevresel zararın oluşmadan
C) Açık ocak madenciliği D) Açık mera hayvancılığı
engelenmesidir.
E) Tarımda nadas yöntemi
• İş Birliği İlkesi: Çevre politikaları; çevre sorunlarının sı-
nırları aşan küresel etkileri nedeniyle ülkeler arasında
iş birliği gerektirir
11. Aydın’ın birçok köyünde, kullanıldıktan sonra yıl boyunca bi-
Buna göre, çevre politikalarının genel özellikleri ile ilgili
riktirilen bitkisel atık yağlar sabuna dönüştürülüyor. Toplanan
olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
yağlar suda kaynatıldıktan sonra kostikle karıştırılıp tekrar
kaynatıldıktan sonra kalıplara dökülüp kurumaya bırakılıyor.
A) Fabrikalardan çıkan atık suların arıtılarak su kaynaklarına
bırakılması önleme ilkesi ile ilgilidir. Atık yağlardan sabun yapılması;
B) Fabrikalar çevreye verilen zararın maddi karşılığını ver-
I. su kirliliği,
diklerinde çevreyi kirletebilirler.
II. hava kirliliği,
C) Yeni bir sanayi tesisinde ortaya çıkacak çevresel etki-
III. toprak kirliliği
leri görmek ve önlem almak için bir süre beklenmelidir.
çevre sorunlarından hangilerinin önlenmesine daha
D) Bir ülkede yaşanan nükleer sızıntıyı ortadan kaldır-
fazla katkı sağlar?
ma sorumluluğu sadece o ülkeye aittir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Çevre politikalarının temel amacı insanların yaşam stan-
dartını yükseltmektir. D) I ve II E) I ve III

130