Page 18 - 3 ADIM AYT FELSEFE GRUBU
P. 18
PSİKOLOJİ 3. ADIM
6. Benim yaşamım temellerini kendim atttığım 9. Aşağıda insanlar üzerinde yapılan araştırmalarda uyulması
Her bir taşını yerinden bizzat kendim kaldırdığım gereken etik ilkeler ile bu ilkeleri örnekleyen bir olay
Bu hayat sahnesinde oyuncu da ben yazar da ben sırasıyla verilmiştir.
Oynarım oyunumu tüm cesaretimle Etik ilkeler
Sonuçlarını da kabullenirim bedelleriyle I. Araştırmada ses ya da görüntü kaydı yapılacaksa önce
Şairin kendisi ile ilgili söyledikleri aşağıdaki yaklaşımlardan araştırmaya katılan kişilerden izin alınmalıdır.
hangisinin görüşlerine örnek oluşturur? II. Yeteri kadar veri toplamadan genel yargılarda bulunmaktan
kaçınılmalıdır.
A) Bilişsel B) Biyolojik C) İşlevselci
III. Araştırmalarda elde edilen istatistiksel veriler değiştirilmemelidir.
D) Psikodinamik E) Varoluşçu
IV. Katılımcılara araştırmanın özellikleri, yapılış şekli ve sonuçları
ile ilgili her aşamada bilgi verilmelidir.
V. Araştırma sürecinin katılımcılara fiziksel ya da ruhsal zarar
verebileceği durumlarda bu zararı en aza indirmek için
çaba sarf edilmelidir. Araştırmalar katılımcıların en az riske
7. Davranışçı yaklaşıma göre doğuştan getirilen hiçbir davranış
girecekleri biçimde düzenlenmelidir.
ya da özellik yoktur. Davranışlar eğitim ve çevre etkisiyle
VI. Gönüllü katılımcılar istedikleri zaman araştırmadan
sonradan oluşur. Duygular ve zihinsel süreçler nesnel bir şekilde
çekilebilmelidir.
incelenemediği için psikolojinin konusu olamaz.
Buna göre aşağıdaki atasözlerinden hangisi davranışsal VII. Deneye katılanların “özel hayatın gizliliği” hakkı korunmalıdır.
yaklaşıma uygun bir örnek olamaz? ÖRNEK OLAY
A) Görgülü kuşlar gördüğünü işler. Konuşma ve dil terapisi için bir merkeze giden Hale’nin terapisti
yapmış olduğu bilimsel araştırma için Hale’ye kendisine yardımcı
B) Kalem kılıçtan üstündür.
olup olamayacağını sorar. Hale de kendisine yardımcı olmak
C) Can çıkmayınca huy çıkmaz. istediğini bildirir. Terapist, Hale’ye araştırmanın özelliklerini anlatır,
araştırmaya başlamadan önce, araştırma devam ederken ve
D) Adam yanıla yanıla pehlivan yenile yenile araştırmanın sonunda beşer sayfalık soruları cevaplamasını
E) Kız annesinden görmeyince sofra kaldırmaz. isteyeceğini bildirir. Bu süreçte bilgilerin kesinlikle gizli kalacağını,
verilen cevapların kesinlikle değiştirilmeyeceğini söyler. Araştırma
devam ederken Hale, bazen sorular çok zamanını aldığı için
zorlanmıştır ve sürecin uzamasından sıkılmış olduğu hâlde
terapistinin isteği üzerine araştırma için katılımcı olmaya devam
etmiştir.
Bu örnek olayda yukarıdaki etik ilkelerden hangilerine
kesinlikle uyulmamıştır?
8. Rönesansla birlikte felsefi psikolojinin konusu “zihin” oldu.
A) I ve II B) II ve IV C) III ve V
İnsan zihni J. Locke (1632-1704) ve D. Hume (1711- 1776)
D) V ve VI E) VI ve VII
gibi empirist düşünürler tarafından ele alındı. Bilginin kaynağının
duyum olduğunu ileri süren empirizme göre zihin doğuştan boş bir
levha gibidir, deneyimlerle dolar. Karmaşık fikirler ve yüksek 10. Son yıllarda obezite toplumsal bir sağlık sorunu hâline
zihinsel işlevler, basit fikirler arasında kurulan çağrışımlardan gelmiştir. Bazı çalışmalar obezitenin kaygı ile ilişkili olduğunu
meydana gelir. göstermektedir. Ancak bu bir deneysel çalışma olamaz çünkü
Burada açıklanan felsefi yaklaşımın psikolojiye yaptığı insanları obezleştirecek bir uygulama deneyle de olsa etik
etki aşağıdakilerden hangisidir? açıdan mümkün değildir. Bunun yerine katılımcıların ağırlığı
A) Psikoloji, felsefenin üzerinde en çok çalışılan konusu hâline ve bir ölçekle kaygı düzeylerinin ölçümü yapıldıktan sonra
gelmiştir. ilişkisel yöntemle istatistiksel teknik kullanarak iki değişken
arasındaki ilişki miktarı ve bunun yönü hesaplanabilir. Obezite
B) Psikolojinin ruh kavramı etrafında yoğunlaşmasına sebep
ile kaygı arasında örneğin; “+0.60 yönünde ve düzeyinde bir
olmuştur.
ilişki vardır.” gibi bir sonuç ortaya konulabilir.
C) Bilimsel psikolojiye zemin hazırlayarak psikoloji ölçülebilen
ve gözlenebilen olaylara yönelmiştir. Bu araştırmanın sonuçları hakkında aşağıda verilenlerden
D) Psikolojinin felsefi yöntemlerden ayrılmaması gerektiği hangisi kesinlikle doğrudur?
anlaşılmıştır. A) Kaygı ile obezite arasında karşılıklı pozitif bir ilişki vardır.
E) Psikolojinin ilgisi gözlenebilen davranışlardan daha çok B) Kaygının nedeni kişilik özelliğidir.
C) Obezite kaygının nedenidir.
gözlenemeyen davranışlara yönelmiştir.
D) Kaygı obezitenin nedenidir.
E) Obezitenin nedeni genetiktir.
16