Page 198 - 3 ADIM DENEME SINAVI (TYT) TYT KİTAP 3.ADIM

TYT • TÜR 3. ADIM • 5. DENEME

23. Resmî devlet dairelerine ya da özel kişilere başkaları 24. Sözün ustalığı ve dilin sanatı insanın dış görünüşü
yerine ve adına mektup ya da dilekçe yazarak ge- ve sözsüz iletişimin yanı sıra konuşma biçimi kişinin
çinen kişilere arzuhâlci denirdi. Osmanlı Devleti’nde hem kendini anlatmasında hem de başkaları tarafın-
hangi tarihte başladığını bilmediğimiz arzuhâlcilik dan anlaşılmasında en etkili ve önemli ögedir. Dili
önemli bir esnaf örgütüydü. Sadece İstanbullular kullanmak bir sanattır. Kiminin konuşması öyle tatlı
değil, başka yerlerden gelip ilgili makamlara dilekçe ve çekicidir ki ağzından bal akar, halk dilinde söylen-
sunmak isteyenler de arzuhâlcilere başvururlardı. diği gibi yılanı deliğinden çıkarır. Kimi insanın dili ise
Arzuhâlciler, anlamayacağı kadar karmaşık bir yapı- yılan gibi sokar. Kısacası konuşma bir sanattır. Bu
ya sahip bürokratik işleyişin içinde insanların kaybol- sanatı iyi bilen insan başkalarıyla sağlıklı ilişki ku-
masını engelliyorlardı. Bunun dışında mektup, pusu- rar. Hekim hastasını daha iyi anlar ve tedavi eder.
la, senet, sözleşme gibi yazı işleriyle de uğraşırlardı. Öğretmen, bildiklerini öğrencisine doğru şekilde ak-
O dönemde okuryazar oranının oldukça düşük oldu- tarır. Konferansçı dinleyenleri etkiler. Konuşma; te-
ğu dikkate alındığında yaptıkları işin değeri daha iyi melde insanın kendisini, tüm yaşamını yansıtır. Dili
anlaşılabilir. ustalıkla kullanma gücünü ele alırsak söz sanatı, dilin
sıradan anlatım şeklini aşıp güzel ve etkili söz söyle-
Bu parçaya göre arzuhâlcilerle ilgili aşağıdakile-
me ustalığına ve yorum gücüne ulaşmasıdır. Yazılı
rin hangisi söylenebilir?
ve sözlü edebiyat yalnız içerikle yetinmez, dilin kul-
A) Herhangi bir kâr amacı gütmeden önemli bir gö- lanma şekli yani ilişkisel düzeyi sanatın kimliğini or-
revi yerine getiren bir esnaf örgütüdür. taya koyar. Söz, dilin hem anlam hem de yapı olarak
bireysel yorum kazanmış biçimidir. Söz bir dilin ne
B) Arzuhâlciler; insanların başkalarıyla ve devletle
kadar zengin olduğunun da göstergesidir. Sözel ifa-
aralarındaki çeşitli meselelerde aracılık görevi
deler dilsel ifadelerin düz ve normal akışının yaratıcı
üstlenir.
ve seçici hâlleridir. Aslında dil ve söz birbirinden çok
C) Osmanlı Dönemi’nde önemli bir görevi yerine ge- faklı görünse de birbirini sürekli denetleyen ve birbiri-
tiren arzuhâlciler günümüzde görülmemektedir. nin imkânlarını çoğaltan iki kavramdır.
D) Arzuhâlcilik, belirli niteliklere sahip kişilerin yapa-
Bu parçadan aşağıdaki soruların hangisine cevap
bileceği bir meslek durumundadır.
alınamaz?
E) Devlet ve vatandaş arasında bir köprü görevi gö-
A) Sözün ustalığı ve dilin sanatı neden önemlidir?
rerek bürokrasinin doğru çalışmasını sağlamak-
tadır. B) Konuşma etkinliği neden sanattır?
C) Dil ve sözün birbiriyle ilişkisi nedir?
D) Sözün önemi nedir?

E) Edebî sanatların ortaya çıkma sebebi nedir?

196 Diğer sayfaya geçiniz.