Page 60 - 3 Adım TYT Biyoloji

BİYOLOJİ 3. ADIM

5. Suyun seçici geçirgen bir zar üzerinden az yoğun ortamdan 7. Ortamların yoğunluğuna göre kırmızı kan hücresi ve yaprak
çok yoğun ortama doğru geçmesine osmoz denir. Çözünmüş hücresindeki değişim görsellerde verilmiştir.
maddelerin su almak için yaptıkları emme kuvvetine osmotik
basınç denir. Seçici geçirgen zar üzerinden madde geçişlerini
gözlemlemek isteyen bir öğrencinin bağırsak torbaları ile eşit
kollu terazide hazırladığı deney düzeneği (Şekil 1) ve bir süre
sonra deney düzeneğinde gözlenen değişiklikler (Şekil 2) ve-
rilmiştir.

Buna göre,
I. Hipertonik ortamda yaprak hücrelerinde zar ile çeper ara-
sındaki mesafe azalır.
II. Her iki hücre tipinde de izotonik ortamda dengede bir su
geçişi olur.
III. Hipotonik ortamda hacim artışından dolayı kırmızı kan
Çözelti yoğunlukları bilinmeyen A ve B kaplarına daldı- hücreleri patlar.
rılan bağırsak torbalarının çözücüyü geçirdiği halde çö- IV. Hipertonik ortamda kırmızı kan hücrelerinde su kaybı olur.
zünene karşı geçirgen olmadığı bilindiğine göre deney
ifadelerinden hangileri doğrudur?
başlangıcındaki durum ile ilgili,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I, III ve IV
I. A kabının çözelti yoğunluğu B kabındakinden fazladır.
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
II. A kabının çözelti yoğunluğu bağırsaktakine eşitken B ka-
bının çözelti yoğunluğu daha yüksektir.

III. A kabındaki çözeltinin osmotik basıncı B kabındakinden 8. İçerisinde nişasta bulunan bağırsak parçası iki ucu kapatı-
fazladır. larak %20’lik sükroz çözeltisinin bulunduğu deney kabına
bırakılmıştır.
açıklamalarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III

6. Yağda çözünen moleküller hücre zarındaki fosfolipit tabaka-
sından basit difüzyonla geçebilir. Yağda çözünemeyen mole-
küllerin geçişi ise zar içine yerleşmiş özgül proteinler sayesin-
de kolaylaştırılmış difüzyonla gerçekleşebilir.
Bir süre sonra ilgili deney kabına nişasta hidrolizinden sorum-
lu amilaz enzimi ile bol miktarda iyot çözeltisi damlatılarak
değişimler izlenmeye çalışılmıştır.

Deney ortamında gözlenecek değişimlerle ilgili,

I. Amilazın nişastayı hidrolizi ile oluşacak glikozlar hem ba-
ğırsak hem de deney kabında eşit yoğunlukta dağılır.
Verilen bilgiler ve tabloya göre aşağıdaki ifadelerden II. Bağırsak içeriği mavi-mor renk alırken, deney kabındaki
hangisine ulaşılamaz? sıvıda herhangi bir renk değişimi olmaz.
III. Hem bağırsak içeriği hem de deney kabında herhangi bir
A) X ve Z’nin zardan geçişinde aynı proteinler görev alır.
renk değişimi olmaz.
B) Fosfolipit tabakadan geçebilen Y molekülüdür.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) Zardaki protein miktarı X ve Z’nin taşınma hızını etkiler. (İyot, nişasta ile mavi-mor renk verir.)
D) Hücre zar yapısı, zara seçici geçirgenlik özelliği katar. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) X ve Z’nin zardan geçiş hızları farklıdır. D) I ve II E) II ve III

58