Page 68 - 3 Adım TYT Biyoloji

BİYOLOJİ TYT 2.
ADIM
Mendel İlkeleri ve Uygulamaları

1. Dünyada ve ülkemizde en sık görülen Akdeniz anemisi ola- 4. Genotipleri bilinmeyen düzgün tohumlu iki bezelye çapraz-
rak da bilinen Talasemi, kemik iliğinde kırmızı kan hücreleri lanmış ve çaprazlama sonucu oluşan bezelyelerin genotip
olan eritrositlerde oksijen taşıyan hemoglobin maddesinin çeşidi 2, genotip oranı ise 1:1 olarak tespit edilmiştir.
yapımıyla ilgili genlerde bozukluk ya da yetersizlik sonucu
Buna göre,
oluşan kalıtsal bir hastalıktır. Hastalığa çekinik bir alel neden
olur. Genotipi heterozigot olan bireyler hastalığa neden olan I. Çaprazlama sonucu oluşan bezelyelerin tamamı düzgün
aleli taşımalarına rağmen sağlıklı kan hücrelerine sahiptir. tohumludur.

Talasemi hastalığı bakımından taşıyıcı olan ebeveynlerin II. Çaprazlama sonucunda buruşuk tohumlu bezelye ile düz-
doğacak çocuklarının hasta olma olasılığı kaçtır? gün tohumlu bezelyelerin oluşma olasılığı aynıdır.

A) %0 B) %25 C) %50 D) %75 E) %100 III. Çaprazlanan bezelyelerden biri homozigot diğeri ise hete-
rozigot genotiplidir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
(Bezelyelerde düzgün tohum, buruşuk tohuma baskındır.)
2. Kalıtılan bir özellikten sorumlu iki alelin gamet oluşumu sıra- A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
sında birbirinden ayrılıp farklı gametlere gitmesine “ayrılma
D) II ve III E) I, II ve III
kuralı” denir.

Buna göre PpRrSsVv genotipli bireyin oluşturacağı ga-
metler düşünülürse aşağıda verilenlerden hangisi bu ku-
rala uygun olmaz? 5. Bazı kalıtsal kavramların tanımları verilmiştir.
A) pRsv B) PRsv C) PRSV Canlılar arasında çeşitlilik gösteren, dölden döle aktarılabilen

D) prsv E) PrSsV ve bireylerin sahip olduğu niteliklerin her birine karakter denir.
Alellerin farklı olması durumu heterozigotluk adını alır.

Heterozigot durumda bile etkisini gösteren alele dominant
denir.

3. Küçük yaştan itibaren doğa bilimlerine ilgi duyan Mendel, Biri anneden diğeri babadan gelen kromozomların üzerinde
Pisum cinsi bezelyeler ile yaptığı çalışmalarda bezelyelerin bulunan genler şekilde gösterilmiştir.
yedi özelliğini nesiller boyunca takip etmiş, bu özelliklerden

baskın olanları büyük harf, çekinik olanları ise küçük harf ile
göstermiştir. Baskın ve çekinik özellikteki alellerin gametlere
dağılımının eşit olduğunu, oluşan gametlerde ise her alel çif-
tinden yalnızca birinin bulunabileceğini tespit etmiştir. Farklı
özelliklere sahip bezelyeler çaprazlandığında oluşan bireyle-
rin birbirine benzediğini, çaprazlama sonuçlarının daha önce-
ki hesaplamalar ile uyumlu olmasını ise gametlerin rastgele
birleşmesi ile açıklamıştır. Mendel’in elde ettiği sonuçlarsa
“Mendel İlkeleri” olarak özetlenmiştir.

Mendel İlkeleri ile ilgili verilenlere göre aşağıdakilerden
hangisi bu ilkeler içinde değildir?
Buna göre bu canlının şekilde gösterilen kromozomların-
A) Dominantlık yasası daki karakter, heterozigot ve baskın alel sayıları sırasıyla
hangisinde doğru verilmiştir?
B) Bağımsız dağılım ilkesi
C) Eş baskınlık ilkesi A) 10 - 3 - 5 B) 5 - 3 - 3
D) Ayrılma ilkesi C) 10 - 2 - 2 D) 10 - 5 - 3
E) Benzerlik yasası E) 5 - 2 - 4

67