Page 4 - COĞRAFYA 10. SINIF BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 10 1

1. ÜNİTE > Doğal Sistemler Kazanım 10.1.1: Dünya'nın tektonik oluşumunu açıklar.
Alan Becerileri: Kanıt Kullanma, Değişim ve Sürekliliği Algılama, Zamanı Algılama
Etkinlik İsmi DÜNYA’NIN MERKEZİNE YOLCULUK 15 dk.
Amacı Yer yuvarlağının iç yapısını açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Aşağıda verilen metinden ve şekilden hareketle soruları cevaplayınız.

Dünya'nın evrendeki yıldızların patlaması ve oluşan toz bulutlarının Güneş'in çekim etkisiyle bir ara-
ya gelmesi (nebula) sonucu oluştuğu kabul edilir. Bilim insanları; deprem dalgaları, volkanlar, çeşitli
kayaçlar ve yerkürenin manyetik alanından elde edilen kanıtlardan yola çıkarak Dünya'nın katmanlar-
dan oluştuğunu öne sürmektedir. Yerkürenin katmanlı iç yapısının başlangıçta homojen olarak dağıl-
mış akıcı hâldeki maddelerin, yer çekimi etkisi ve yoğunluk farkına göre derinlerde daha yoğun bile-
şenler birikecek şekilde ayrılmasıyla oluştuğu kabul edilmektedir. Dünya'nın dış tabakasını oluşturan
yer kabuğu, okyanusal ve karasal kabuk olmak üzere ikiye ayrılır. Yoğunluğu az, kalınlığı ise fazla olan
kıtasal kabuk, silisyum+alüminyum elementlerinden meydana gelir.
Bazaltik kayalardan oluşan, daha yoğun ve
ince bir yapıda bulunan okyanusal kabuğun
bileşiminde ise silisyum+magnezyum ele- Okyanus
mentleri yaygın hâlde bulunur. Yer kabuğu-
3
nun altında yer alan, sıcaklık ve yoğunluğu Sima (3 g/cm ) Sial (2,7 g/cm )
3
fazla olan manto, demir ve magnezyum bakı- 3,3 g/cm 3
mından zengin malzemelerden oluşur. Dün-
ya'nın merkezi ve iki bölümden oluşan çekir-
dek, sıvı dış çekirdek ve katı iç çekirdek olmak 3,3-5,5 g/cm 3
üzere ikiye ayrılır. Yoğunluk (g/cm )
3

1. Yerkürenin hangi katmanlardan oluştuğunu aşağıdaki görselde belirtilen işaretli yerlere yazınız.

35 km

2900 km

5000 km

6370 km

3