Page 111 - KİMYA-11

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 11 53

6.ÜNİTE > Kimyasal Tepkimelerde Denge Kazanım: 11.6.1.1. Fiziksel ve kimyasal değişimlerde dengeyi açıklar.
Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi, Sınıflandırma Yapma Becerisi Genel Beceriler: Karar Verme Becerisi, Eleştirel Düşünme Becerisi, Araştırma Becerisi

Etkinlik İsmi BİR İLERİ BİR GERİ 30 dk
Amacı Fiziksel ve kimyasal değişimlerde dengeyi örnekler üzerinden ifade edebilme Bireysel

1. Yönerge Aşağıdaki bilgilerden faydalanarak soruları cevaplayınız.
Belirli koşullarda maddenin farklı fiziksel hâlleri arasında kurulan dengeye fiziksel denge, belirli ko-
şullarda kimyasal bir tepkimede tepkimeye girenlerin ve ürünlerin derişimlerinin zamanla net değişim
göstermediği duruma kimyasal denge denir. Denge hâlinde tepkimedeki girenlerin ve ürünlerin de-
rişimi sabittir. Girenlerin ve ürünlerin miktarının sabit kalabilmesi için sistem kapalı, sıcaklık sabit ve
tepkime tersinir olmalıdır. Geri dönüşümlü olan tepkimelere tersinir tepkime denir. Tersinir tepkimeler
çift yönlü ok ile gösterilir. Tepkimelerde gösterilen çift yönlü ok, tepkimenin hem ileri hem de geri yönde
gerçekleşebileceği anlamına gelir.
Derişimler cinsinden denge sabiti K şeklinde gösterilir
c
k
aA(g) + bB(g) i cC(g) + dD(g)
k g
c
d
K = k /k = [ C ] [ D ] / [ A ] [ B ] şeklinde yazılır.
a
b
i
g
c
Tepkimeye katılan maddeler farklı fazda ise ortaya çıkan dengeye heterojen denge, aynı fazda ise homojen
denge denir. Saf sıvı ve katıların derişimi değişmediği için denge bağıntısında yer almazlar.
1. Aşağıdaki tabloda verilen denge tepkimelerinin homojen mi, heterojen mi olduğunu ve denge
bağıntısında yer almayan maddeleri tabloya yazınız.
Homojen/ Denge Bağıntısında Yer
Denge Tepkimesi
Heterojen Almayan Maddeler
1 CaO(k) + CO 2 (g) CaCO 3 (k)

2 4HCl(g) + O 2 (g) 2H 2 O(g) +2Cl (g)
2
3 N 2 (g) + 3H 2 (g) 2NH 3 (g)
4 2C(k) + 2H 2 (g) C 2 H 4 (g)

5 H 2 (g) + I 2 (k) 2HI(g)

2. Aşağıdaki tabloya günlük hayatta gerçekleşen tersinir olan veya olmayan olaylara üçer örnek yazı-
nız. Verdiğiniz örneklerin neden tersinir olduğunu ya da olmadığını açıklayınız.
Tersinir Tersinir Olmayan
1
2

3

111
Hazırlayan: Hasan AY