Page 53 - KİMYA-11

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 11 24

2.ÜNİTE>Gazlar
Kazanım: 11.2.4.1. Gaz karışımlarının kısmi basınçlarını günlük hayattan örneklerle açıklar.
Alan Becerileri: Verileri Toplama, İşleme, Yorumlama ve Sonuç Çıkarma Becerisi
Genel Beceriler: Karar Verme, Problem Çözme Becerisi
Etkinlik İsmi KISMİ BASINÇLARIN HAYATİ ÖNEMİ 30 dk.

Amacı Gaz karışımlarında oranları değişen gazların, kısmi basınçlarının da değiştiğini gözlemleyerek, yaşamsal önemini Bireysel
açıklayabilme
1. Yönerge Verilen bilgileri ve tabloları inceleyerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Bir hava karışımını oluşturan gazların her birinin tek başına yaptıkları basınca kısmi basınç denir.
Karışımdaki gazlardan birinin konsantrasyonu büyüdükçe, kısmi basıncı da artmaktadır. Aldığımız
nefesle, solunum yollarına giren kuru hava, akciğerlerde önce nemlendirilir. Akciğerlerde gaz değişimi
yapılan alanlar ise alveol keseleridir. Atmosfer havasından alveollere O 2 , alveollerden atmosfere ise CO 2
geçer. Gaz değişimi basınç/konsantrasyon farkına göre çok yoğun bulundukları ortamdan az yoğun
oldukları ortama difüzyon ile gerçekleşir. Alveollerdeki boşluklar nedeniyle her soluk alışverişte yeni
gelen hava ile alveolde bulunan eski hava karışır.

Tablo 1’de, dış basıncın 1 atm olduğu bir ortamda, bir yetişkinin soluduğu havadaki gazların oranları
ve kısmı basınçları verilmiştir.

Tablo 2’de ise bu kişinin akciğerlerindeki alveollerde bulunan gazların oranları ve kısmi basınçları veril-
miştir.
Tablo 1: Atmosferdeki gaz oranları Tablo 2: Alveol havasındaki gaz oranları
Gazın adı Yüzdesi Basıncı Gazın adı Yüzdesi Basıncı

Oksijen %21 159,4 mmHg Oksijen %14 106 mmHg
Nitrojen (azot) %78 593 mmHg Nitrojen (azot) %78 593 mmHg
Karbondioksit ve %X Y mmHg Karbondioksit ve %5 38 mmHg
diğerleri diğerleri
Su buharı %T 6,84 mmHg Su buharı %3 23 mmHg
Toplam %100 760 mmHg Toplam %100 760 mmHg

1. Tabloda belirtilen X, Y ve T değerlerini hesaplayınız.

2. Alveollerdeki havayı oluşturan gazların oranları, solunan havadakine göre nasıl bir değişiklik gös-
termiştir? Nedenlerini açıklayınız.

53