Page 25 - Fizik 12 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 25

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü                                             FİZİK 12       13

             1. ÜNİTE > Çembersel Hareket  Kazanım 12.1.1.4: Yatay, düşey, eğimli zeminlerde araçların emniyetli dönüş şartları ile ilgili
                                    hesaplamalar yapar.
             Genel Beceriler: Bilim, Mühendislik, Matematik Okuryazarlığı Becerileri  Alan Becerileri:  Çıkarım Yapma Becerisi
             Etkinlik İsmi                      DÖNEMEÇLİ YOLLAR                                20 dk.

             Amacı      Virajlardan emniyetli dönüş için hız sınırının önemi konusunda çıkarımda bulunabilme.  Bireysel

             1. Yönerge  Aşağıdaki metinde yatay virajda harekete ait bilgiler verilmiştir. Metinden yararlanarak ilgili soruyu
                     cevaplayınız.

              Araç yolları yapılırken bu yolların mümkün mertebe düz olması sağlanmaya çalışılmakta ancak yine
              de doğal, insani, ekonomik gibi birçok sebeple yollar virajlı şekillerde yapılmaktadır. Bu gibi virajlı
              yolların yapıldığı yerlerin yakınına da viraja yaklaşan araç sürücülerini uyarmak ve virajı güvenle
              dönebilmelerini sağlamak amacıyla azami hız sınırı trafik levhaları konmaktadır. Sürücüler trafik
              levhalarındaki hız sınırlarına uyduklarında virajı güvenle dönebilmekte, uymayıp daha süratli bir
              şekilde viraja girdiklerinde ise araçlarının savrulmasına hatta kazalara neden olabilmektedirler.
              Yatay virajda hareket eden bir aracın azami süratini veren matematiksel model aşağıda belirtilmiştir.




























                                                Yatay virajda hareket
                                                F      ≥ F
                                                 sürtünme  merkezcil
                                                            . V
                                                  .
                                                     .
                                                k   m   g ≥ m     r 2
                                                       . .
                                                V ≤     k   g   r
             1  Aşağıdaki görselde farklı yönlerde dönen yatay virajlı yollar numaralandırılarak verilmiştir. Ya-
                tay virajlı yolda numaralandırılan her bir viraj için eğrilik yarıçapları sırasıyla r  = 200 m, r  = 50 m,
                                                                                               2
                                                                                     1
                r  = 50 m, r  = 32 m ve r  = 200 m olarak belirtilmiştir. Buna göre
                                     5
                          4
                 3
                                                                            5
                                                      3

                                         1
                                                                 4


                                                    2




                                                                                                    23
   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30