Page 56 - Kimya - 12. Sınıf Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 12 25

2. ÜNİTE > Karbon Kimyasına Giriş Kazanım 12.2.2.1: Organik bileşiklerin basit ve molekül formüllerinin bulunması ile ilgili hesaplamalar yapar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi, Problem Çözme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi FORMÜLLER 40 dk.

Amacı Organik bileşiklerin basit ve molekül formüllerinin bulunması ile ilgili hesaplamalar yapabilme Bireysel

1.Yönerge Verilen bilgiler ve Çınar’ın yapmış olduğu deneylerden elde edilen verilerden yararlanarak aşağı-
daki soruları cevaplayınız.

Bir organik bileşiğin içerdiği atomların en sade tam sayılarla ifadesine basit formül denir. Pek çok
farklı organik bileşiğin basit formülü aynı olabilir. Örneğin; C H , C H , C H gibi organik bileşik-
20
4
8
7
10
14
lerin basit formülü CH ’dir.
2
Bir organik bileşiğin bir molündeki atomların gerçek sayılarının belirtildiği formüle ise molekül
formülü denir. Örneğin; asetik asit bileşiğinin molekül formülü C H O basit formülü ise CH O’dur.
4
2
2
2
Bazı bileşiklerin basit ve molekül formülleri aynı olabilir. Örneğin; propin bileşiğinin basit ve mole-
kül formülü aynı olup C H ’tür.
3
4
Organik kimya laboratuvarında Çınar elindeki üç farklı organik bileşiğe ait numunelere çeşitli
işlemler yaparak bileşiklerin basit ve molekül formüllerini tespit etmek istiyor. Bu amaçla öncelikle
bileşiklerin içerdiği elementlerin kütlece yüzdelerini analiz ediyor. Analiz sonucunda bileşiklerin
karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) elementlerinin dışında başka bir element içermediğini
tespit ediyor. Elementlerin kütlece yüzdelerini aşağıdaki tabloya kaydediyor.
Bileşik C elementinin kütlece H elementinin kütlece O elementinin kütlece
yüzdesi (%) yüzdesi (%) yüzdesi (%)
I. 75 25 -
II. 85,8 x -
III. 40 6,67 y

1. Çınar’ın tabloya kaydettiği x ve y değerlerini hesaplayınız.

2. C ve H elementlerinin mol kütleleri sırasıyla 12 g/mol ve 1 g/mol olduğuna göre I. ve II. bileşiğin
basit formülü nedir?

57