Page 7 - Coğrafya 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 9 2

1.ÜNİTE > Doğal Sistemler Kazanım 9.1.1: Doğa ve insan etkileşimini örneklerle açıklar. b) Doğa-insan etkileşiminde insanların doğaya
karşı göstermesi gereken duyarlılığa yer verilir.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Alan Becerileri: Coğrafi Sorgulama
Etkinlik İsmi EKOLOJİK OKUYAZARLIK 30 dk.
Amacı İnsanların doğal ortam ile olan ilişkisini anlamlandırabilme. Bireysel

EKOLOJİK OKURYAZARLIK

Doğadaki tüm canlı ve cansız unsurlar ekosistem içerisinde birbiri ile ilişki içerisindedir. İnsan diğer canlılar
gibi doğaya bağımlı olarak yaşamaktadır. Nefes almak, beslenmek, barınmak, ihtiyacı olan ürünleri üretmek
için doğal ortamdan yararlanmaktadır. Bu durumda hava, su, toprak gibi doğal unsurlarla, insan faaliyetleri
sonucu ortaya çıkan köprü, sanayi tesisi, bina gibi beşerî unsurlar arasında bir uyumun bulunması ve bu uyu-
mun devam edebilmesi ancak insanların doğayla uyumlu bir şekilde yaşamasıyla mümkün olacaktır. Aksi
hâlde ormanların tahrip edilmesi, tarım alanlarının yerleşim ve sanayi alanına dönüşmesi, iklim değişikliğine
bağlı olarak ortaya çıkan olumsuz gelişmelerin yaşanması gibi birçok sorun çözümsüz kaldığından artarak
karşımızda durmaya devam edecektir.
Tam da bu noktada ekolojik okuryazar ve ekolojik okuryazarlık kavramları devreye girmektedir. Ekolojik
okuryazarlık kavramı yeryüzünde yaşamın devamlılığını mümkün kılan doğal döngüleri ve ekosistemi an-
lama becerisini ifade eder. Ekolojik okuryazar ise doğayı tanıyan ve onunla uyum içerisinde yaşamayı ilke
edinmiş kişidir. Ekolojik okuryazar olan birey ve toplum yaptığı her işi doğaya zarar vermeden yapmaya özen
gösterir. Örneğin maden şirketi, açacağı maden ocağı için gerekli koşulları sağlayıp çevreye zararlı olabilecek
yönlerini hesaplar, bireyler kullandıkları materyallerin geri dönüştürülebilir olanlarını seçer, kentleri yöneten
idareciler yaşam alanlarını çevreyle insan faaliyetlerinin uyum içinde olacak şekilde planlar. Bu durumda çev-
remizi anlamak ve ona zarar vermeden sürdürülebilir bir yaşam sağlamak ancak eğitimle sağlanabilir.
Çevreyi korumak için her birey ekolojik okuryazar olmalıdır. Bireylerde ekolojik okuryazarlık geliştikçe çevre
ile ilgili algıları ve çevreye olan duyarlılıkları da değişir. Çevre duyarlılığının artması kaynakların korunması,
insanlığın ihtiyaçlarını karşılaması ve varlığını sürdürebilmesi için önemlidir.

1. Yönerge Ekolojik Okuryazarlık metninden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Beşeri faaliyetlerde çevreye karşı duyarlı olamanın gerekliliğini metinde geçen hangi ifadelerle des-
teklersiniz?

2. “Doğal çevrenin korunmasında ekolojik okuryazarlık önemlidir.” Metne göre bu düşünceye sahip
ekolojik okuryazarın benimsediği ilkeler nelerdir?

5