Page 115 - Fizik 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 9 67

3. ÜNİTE > Hareket ve Kuvvet Kazanım: 9.3.2.1. Kuvvet kavramını örneklerle açıklar.
Öğrencilerin aşağıdaki soruları cevaplamalarını sağlayınız.
Genel Beceriler: ----- Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi TEMEL KUVVETLER OLMASA 20 dk.

Amacı Doğadaki temel kuvvetlerin önemini fark edebilme. Bireysel

1. Yönerge Aşağıda verilen görseli inceleyiniz, metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

Dünya’nın tek doğal uydusu olan Ay, yüzeyi kraterlerle kaplı
atmosfersiz bir küredir. Kütlesi Dünya’nın kütlesinin 1/81’i
kadar olan bu gök cismi, Dünya ile arasındaki kütle çekim
kuvvetinden dolayı bizim için çok büyük bir önem arz etmek-
tedir. Peki, Dünya’nın bir uydusu olmasaydı, diğer bir deyişle
Ay ile arasındaki kütle çekim kuvveti ortadan kalksaydı neler
olurdu? Gelin bu soruya bir cevap arayalım. Öncelikle gelgit
etkisiyle Ay tarafından Dünya üzerinde oluşturulan sürtün-
me kuvveti ortadan kalkacak ve Dünya daha hızlı dönmeye
başlayacaktı. Bir gün 24 saat değil yaklaşık 8 saat olacaktı.
Dünya, dönüş hızındaki bu artıştan dolayı Ekvator’dan baş-
layarak atmosferini yavaş yavaş kaybedecekti. Ay’ın olmama-
sından dolayı Dünya’nın düşey ekseniyle yaptığı açı değişe-
cek, mevsimlerde önemli farklılıklar yaşanacaktı. Ani sıcaklık
değişimleri gerçekleşecek, dondurucu soğuklar bir anda yeri-
ni kavurucu sıcaklıklara bırakacaktı.

1. Metinde Ay’ın kütlesinin Dünya’nın kütlesine oranla çok küçük olduğunu okudunuz. Bu kütle far-
kından dolayı Dünya’nın Ay’a uyguladığı çekim kuvvetinin Ay’ın Dünya’ya uyguladığı çekim kuvve-
tinden çok daha büyük olduğu söylenebilir mi? Açıklayınız.

2. Yukarıdaki metinde temel kuvvetlerden birisi olan kütle çekim kuvvetinin ortadan kalkmasının ne
gibi etkileri olacağı anlatılmıştır. Siz de elektromenyetik kuvvet, nüklüer kuvvet veya zayıf nükleer
kuvvetten birini seçiniz ve seçtiğiniz kuvvetin eksikliğinin yaratacağı etkileri açıklayan bir yazı yazınız.

3. Kendi hareketlerinizle Ay’daki bir astronotun hareketlerini karşılaştırdığınızda ne gibi farklılıklar
olmasını beklersiniz? Bu farklılıklardan hangi temel kuvvet sorumludur? Açıklayınız.

115