Page 263 - Fizik 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 9 167

6. ÜNİTE > Elektrostatik Kazanım: 9.6.1.3. Elektrik yüklü cisimler arasındaki etkileşimi açıklar.
Genel Beceriler: -- Alan Becerileri: Değişkenleri Belirleme Becerisi, Sayı-Uzay İlişkileri Kurma Becerisi ÖĞRETMEN

Etkinlik İsmi YÜKLER ARASINDAKİ KUVVET 15 dk
Amacı Elektrik yüklü cisimler arasındaki etkileşimin bağlı olduğu değişkenler ile ilgili bilgileri pekiştirebilme. Bireysel
Öğretmene Not: Aşağıdaki etkinlik sınıf ortamında yapılmalıdır.

+q 1 +q 2

d

Elektriksel olarak yalıtılmış yatay düzlemde yükleri +q ve +q olan noktasal iki parçacık arasındaki
1
2
uzaklık d ve içinde bulundukları ortamın Coulomb sabiti k’dir. Bu yüklerin birbirine uyguladığı elektrik-
sel kuvvetin büyüklüğü ise F’dir.

1 Yüklerin birbirine uyguladığı kuvvetleri şekil üzerinde çiziniz ve bu kuvvetleri karşılaştırınız.

2 Şekilde verilen yükler arasındaki etkileşimin bağlı olduğu değişkenlerden bazılarının büyüklüğü de-
ğiştirilerek aşağıdaki tablo hazırlanmıştır. Tablodaki üç durum için yüklü parçacıklara etki eden elekt-
riksel kuvvetin büyüklüğünün kaç F olduğunu hesaplayarak ilgili kutucuğa yazınız.

Yükler
Durum Coulomb sabiti Yüklerin çarpımı arasındaki Yüklü parçacıklara etki eden elektriksel
mesafe kuvvet
1 2k q · q 2 d
1
2 k 2q · q 2 d
1
3 k q · q 2 2d
1

3 Metinde verilen durum ile tablodaki durumları karşılaştırınız ve her durum için bağımlı, bağımsız ve
kontrollü değişkenleri belirleyiniz.

-5
-6
4 q ve q yükleri sırasıyla 4x10 C ve 9x10 C, aralarındaki uzaklık 60 cm alınırsa yükler arasındaki
1
2
2
9 N · m
elektriksel kuvvetin büyüklüğü kaç N olur? (k = 9x10 alınız.)
C 2

263
Hazırlayan: Ertan ERBEK