Page 165 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 87

4. ÜNİTE > İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası Kazanım 9.4.3: İslamiyet öncesi dönemde Türklerin yaşadığı coğrafyalar ile hayat tarzları
arasındaki ilişkiyi analiz eder.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Neden Sonuç ilişkisi Kurma Becerisi
Etkinlik İsmi İLK TÜRKLERDE YURT VE OCAK 20 dk.
Amacı İslamiyet öncesi dönemde Türklerin yaşadığı coğrafyalar ile barınma yerlerini ilişkilendirebilme. Bireysel

Yönerge Metin ve görselleri birlikte değerlendirerek soruları cevaplayınız.

Görsel 1: Yurt; dışarıdan görünüm. Görsel 2: Yurt; içeriden görünüm.

YURT VE OCAK
Yüksek dağlar, geniş bozkırlar ve zorlu iklim koşulları bozkır insanını çetin tabiat şartları ile
sürekli bir mücadeleye itmiştir. Gündelik yaşam içerisinde hayat her daim hareketlidir. Her bir
fert için hayati bir önem arz eden barınma ihtiyacına yönelik de yine içinde bulunulan koşullara
uygun bir çözüm üretilmiştir. Yaylak ve kışlaklar arasında yapılan yolculuklar sırasında çadırların
taşınması, hayvan sırtında yapılabildiği gibi tekerlekli araçlar aracılığı ile gerçekleştirilebilmiştir.
Türklerin “yurt” veya “kiyiz üy” (keçe ev) dediği çadırların en önemli özelliklerinden birisi çadı-
rın tam ortasında yemek pişirme ve ısınma gibi işler için kullanılan ve “korluk” da denilen ocak
vardır. Gün boyunca söndürülmeden yanmasına büyük önem verilen ocakta bulunan üçayak
ve bunun üzerindeki kazan yurt sahibinin ekonomik gücü her ne olursa olsun hiç istisnasız her
çadırın en önemli eşyasıdır. Ocağın sönmesi, ailenin bitmesi olarak düşünüldüğü ve uğursuzluk
sayıldığı için devamlı yanması ve canlı tutulması gerekmektedir. Türk aile yapısı içinde evlenen
oğullar, baba evinden/baba ocağından ayrılırken çadır içinde yanan ocaktan aldıkları odun veya
közlerle kendi çadırlarına baba ateşini taşımışlardır.

Aslı Çandarlı Şahin, Türk Çadırı Üzerine, Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, s. 25‐39.

1. Türklerin konargöçer yaşam tarzları ile barınak seçimleri arasında nasıl bir ilişki kurabilirsiniz?

163