Page 193 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 101

5. ÜNİTE > İslam Medeniyetinin Doğuşu Kazanım 9.5.1: İslamiyet’in doğuşu sırasında Arap Yarımadası, Asya, Avrupa ve Afrika’nın genel
durumunu açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Kavrama Becerisi

Etkinlik İsmi CAHİLİYE DÖNEMİNDE PANAYIRLAR 20 dk.
Amacı İslamiyet’in doğuşu sırasında Arap Yarımadası’nın genel durumunu açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Verilen metinden hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.

UKAZ PANAYIRI
Araplar açısından pazarlar içinde Ukaz’ın müstesna bir yeri vardı ve en büyüğü idi. Cahiliye Döne-
mi’nde meşhur ve yaygın olan intikam alma geleneği, genelde Ukaz panayırının açılışını bekliyor-
du. Bir kimse intikam alacağı kişiyi bulamaz ve yerini bilmezse onu Ukaz’da arar bulurdu. Kimin
yakınlarından biri bir kabile baskınında esir alınıp köleleştirildiyse Ukaz’da onu fidye ile kurtar-
maya gelirdi. Ayrıca kim bütün Araplarca bilinmesini istediği bir iş yapmak ister veya yapacağı işe
insanları şahit tutmak isterse bunu Ukaz’da yapardı. Cahiliye Dönemi Araplarında karşılıklı övün-
mek bir gelenekti. Bu yüzden kim halkın huzurunda karşılıklı övünme yarışına girmek isterse onu
burada yapmak isterdi. Ayrıca Ukaz pazarında kürsüler kurulur, orada halka hitap eden önemli
hatipler, söz alıp kendilerinin ve kabilelerinin önemli vasıflarını her yıl sayıp dökerlerdi.

Ukaz’da, şiirler okunur ve önemli konuşmalar yapılırdı. Şiir okumak isteyen ve gururlandığı her
hâliyle anlaşılan bir şair bir deve üzerine veya yüksek bir yere çıkar, bütün gözler onun üzerine
toplanıp sükûnet sağlanınca, yüksek sesle ezberden kaside okumaya başlardı. Şiirinde bazen yaşa-
dığı olaylarla kendisini ve kabilesini över, yeri gelince intikamın lezzetini anlatır, misafir ağırlama
ve cömertlikten söz eder, şiirde şecaatini dile getirir, çöllerden, vahalardan ve şiirinde yer alan
çöl hayvanlarından bahsederdi. Burada şiirinde iddialı olan şairler, şiirleri konusunda yarışırlardı.
Yarışmada üstün gelen böylece kendi şerefini ve kabilesinin şerefini yükseltmiş olurdu ki bir kabi-
lenin şairinin böyle bir mazhariyete ulaşması o kabile ve şairi için çok önemliydi.

Murat Sarıcık, Cahiliye Döneminde Arap Yarımadası Panayırları, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi, s. 122-123. (Düzenlenerek alınmıştır.)

1. İslamiyet’ten önce Arap Yarımadası’ndaki Ukaz gibi panayırlarda kültürel etkinlikler ve şiir
yarışmaları düzenlemesine rağmen bu dönem için “Cahiliye Dönemi” tabirinin kullanılmasının
sebepleri sizce nelerdir? Açıklayınız.

2. Ukaz panayırından hareketle İslamiyet’ten önce Arap Yarımadası’nın siyasi, sosyal ve ekonomik
yapısı hakkında neler söyleyebilirsiniz?

191