Page 85 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 44

2. ÜNİTE > İnsanlığın İlk Dönemleri 9.2.4. İlk Çağ’da coğrafya ve iklimin, insanların hayat ve geçim tarzları üzerindeki belirleyici etkisini
analiz eder.
Genel Beceriler: Problem Çözme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Empati Becerisi
Etkinlik İsmi KONUP GÖÇMEK Mİ? YERLEŞMEK Mİ? 30 dk.
Bireysel
Amacı Coğrafya ve iklimin, insanlar üzerindeki etkisini analiz edebilme.
Grup

1. Yönerge Görselleri ve metni birlikte değerlendirerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Görsel 1: Konargöçer yaşam tarzı Görsel 2: Yerleşik yaşam tarzı
Konargöçer ve yerleşik hayat tarzları İlk Çağ’dan itibaren birbirini tamamlayan ve coğrafi şartlara bağlı
olarak tercih edilen hayat tarzlarıdır. Günümüzde de görülen konargöçer hayat tarzında topluluklar
bozkır, çöl ve dağlık alanlarda verimli olmayan bölgelerde hayvan sürüleri yetiştirirler. Konargöçerler
ilkbahar ve yaz aylarını yüksek platolarda geçirir, sonbahar ve kış aylarında ise hem hayvanları hem
de kendileri için uygun olan dağların güney yamaçlarında veya ovalarda yaşamlarını sürdürürler. Ko-
nargöçerler, doğayı şekillendirmeye çalışmak yerine doğaya uyum sağlamaya çalışır. Konargöçerler;
yaşadıkları bozkır, çöl ve dağlık coğrafyanın sert şartlarına karşı verdikleri hayatta kalma mücadelesi
nedeniyle dayanıklı ve savaşçı bir yapıya sahiptir. Bu hayat tarzını benimseyen toplulukların tüm fertleri
mücadeleci olduklarından zorunlu durumlarda kadınlar da dâhil herkes savaşçı konumundadır. Yani
yerleşik topluluklardaki savaşçı ve üretici ayrımı, konargöçer topluluklarda yoktur. Yerleşik hayat tar-
zında ise yerleşilen yerin ikliminin ve su kaynaklarının tarım üretimine uygun olması gerekir. Önceleri
sadece insan gücüyle çapa tarımı yapılırken zamanla hayvan gücünden yararlanılıp, sabanla tarla sürü-
lerek tarım yapılmıştır. Yerleşik hayat, dışarıdan saldırı riski taşıdığı için kurulan kasaba ve şehirlerin
etrafı duvar veya surlarla çevrilmiştir. Tarım yapmak için iş gücü ihtiyacı fazla olduğundan iş bölümü
yapılmış; insanlar, savaşçılar ve gıda üreticileri olarak sınıflara ayrılmış ve kölelik ortaya çıkmıştır.

1. Coğrafya ve iklimin İlk Çağ’da insanların hayat ve geçim tarzları üzerine etkisi ile günümüzdeki etki-
lerini karşılaştırdığınızda neler söyleyebilirsiniz?

2. Coğrafya ve iklimin insanların hayat ve geçim tarzları üzerine etkilerinin çağlara göre belirgin bir fark
oluşturduğunu düşünüyor musunuz? Tartışınız.

83