Page 55 - Biyoloji 10 | 1.Ünite

2 MAYOZ VE EŞEYLİ ÜREME MAYOZ VE EŞEYLİ ÜREME

BÖLÜM

Mitoz ve Mayozun Ortak Noktaları

a İnterfaz gerçekleşir.
a İnterfazda metabolik olaylar hızlanır.

a DNA replikasyonu gerçekleşir.
a Kontrol noktaları vardır.
a Karyokinez ve sitokinez gerçekleşir.
a İğ iplikleri kromozomların kinetokorlarına bağlanır.
a Kardeş kromatitler ayrılır.
a Hücre sayısı artar.

1.2.2. EŞEYLİ ÜREME

Eşeyli üremenin temeli, mayozla üreme hücrelerinin meydana getirilmesine ve döllenmeye da-
yanır. Genellikle farklı cinsiyete sahip aynı tür iki canlının üreme hücreleri döllendiğinde yeni yavrular
meydana gelir. Bu yüzden yavrular, hem ebeveynlerinden hem de birbirinden farklı kalıtsal özelliklere
sahiptir. Eşeyli üreme, canlının değişen çevre koşullarına uyum yeteneğini artırır.
Kapalı tohumlu bitkilerin üreme organı çiçektir. Açık tohumlu bitkilerde üreme organı erkek ve dişi
kozalaklardır. Üreme organlarında oluşturulan gametler döllendikten sonra oluşan tohumlar çimlene-
rek yeni bitkileri meydana getirir (Görsel 1.61).

Nilüfer Papatya Kırmızı ladin kozalağı
Görsel 1.61: Eşeyli üreyen bitki örnekleri

Bazı canlılarda erkek ve dişi gamet, aynı canlı tarafından üretilebilir. Böyle canlılara erselik can-
lılar (hermafrodit) denir (Görsel 1.62). Erselik canlılar kendilerini dölleyebilir ancak birçok hermafrodit
canlı kendini döllemeyi engelleyen adaptasyonlara sahiptir. Örneğin hermafrodit birey yumurta ve
spermi farklı zamanlarda üreterek aynı türün başka bir bireyi ile döllenmeye katılabilir. Bu sayede
gerçekleşebilecek tür içi çeşitlilik olasılığı artar.

Hilal kuyruklu lapin (Thalassoma lunare) Mavi bantlı Gobi (Lythrypnus dalli) Toprak solucanı (Lumbricus terrestris)
(Talasoma lunare) (Litripnus dali) (Lumbirikus terrestris)
Görsel 1.62: Bazı erselik canlılar

BİYOLOJİ 10 66 67 BİYOLOJİ 10