Page 6 - Biyoloji 11 | 1. Ünite

İNSAN FİZYOLOJİSİ
Kalp atışının atardamarlardan hissedilmesine nabız denir. Sağlıklı bir insanda dakikada 60-70 kez his-
sedilen nabız, kalbin çalışması sırasında kendi ürettiği uyartılar dışında otonom sinirlerin ve bazı hor-
monların etkisi altındadır. Otonom sinirlerden olan vagus sinirinden salgılanan asetilkolin kalbin uyartı
oluşturma ritmini yavaşlatır. Adrenalin, noradrenalin ve tiroksin hormonu kalbin çalışmasını hızlandırır.
Kandaki karbondioksit (CO ) miktarının ve vücut sıcaklığının artması, kafein, tein gibi maddeler kalbin
2
çalışmasını hızlandıran etmenlerdir. Gün içerisinde aşırı miktarda çay ve kahve tüketen bireylerde kalp
atım hızı yüksektir.
Kalbin her atışı 1 sn. den daha kısa sürer. Yaklaşık 0,85 sn. süren her atımda kalp kasılır (sistol), gevşer
(diastol) ve dinlenir. Kulakçıkların kasılması (1) yaklaşık 0,15 sn. iken karıncıklar 0,30 sn. kasılır (2). Geri
kalan sürede (0,40 sn) kulakçık ve karıncık gevşer, kalp dinlenir (3). Kalp, her kasılmada yaklaşık 70 ml.
kanı pompalar (Görsel 1.4.3).
3
Kulakçık
ve karıncık
gevşemesi
0,40 sn.

2 1
Karıncıkların Kulakçıkların
kasılması kasılması
0,30 sn.
0,15 sn.

Görsel 1.4.3: Kalpte kanın pompalanması

Karıncıklardaki kasılmaların ve gevşemelerin
yarattığı basınç atardamarlarda hissedilebilir. Tan-
siyon adı verilen bu basınç, tansiyon ölçüm aletle-
riyle ölçülebilir (Görsel 1.4.4). Sağlıklı bir insanda
kasılma basıncı 120 mmHg iken (büyük tansiyon),
gevşeme basıncı 80 mmHg'dir (küçük tansiyon).
Bu değerler bireysel farklılıklara ve ortam koşulla-
rına göre değişiklik gösterebilir.
Kalp kapakçıklarının yapısı doğuştan ya da bir
enfeksiyona bağlı olarak bozuk olursa kan kulak-
çıklara doğru geri dönebilir. Bu durum kalp üfü-
rümü olarak adlandırılır. Kapakçıktaki bozukluk
sağlığı tehlikeye düşürecek orandaysa kapakçık
ameliyatla değiştirilebilir. Görsel 1.4.4: Tansiyon ölçümü

110