Page 27 - Biyoloji 11 | 1. Ünite

Timus ve Salgıladığı Hormon

Göğüste akciğerler arasında yer alır (Görsel
1.1.27). Timozin hormonu adı verilen salgısı, bağı-
şıklık sisteminde rol oynar. Özellikle T lenfositlerin
olgunlaşmasında etkilidir. Bu bez çocuklukta daha
aktif olup yaş ilerledikçe küçülür ve aktivitesi azalır.

Kabuk Görsel 1.1.27: Timus bezi

Adrenal Bez ve Salgıladığı Hormonlar
Böbreklerin üzerinde yer alır, böbrek üstü bezi
olarak da adlandırılır (Görsel 1.1.28). Dış kısmı kabuk
(korteks), iç kısmı öz (medulla) adını alır.

Öz

Görsel 1.1.28: Adrenal bez

1. Kabuk (korteks) hormonları: Adrenal bezin kabuk kısmından ACTH etkisiyle kortizol, aldosteron
ve adrenal eşey hormonları salgılanır.

Kortizol: Strese karşı direnç sağlamada ve bağışıklığın baskılanmasında önemli etkilere sahiptir. Kortizol
aminoasit ve yağlardan glikoz sentezini uyarır. Böylece kandaki glikoz seviyesini artırır. Kaslara ve sinir
dokuya hızlı bir enerji kaynağı sağlar. Kortizol; romatizma, alerji gibi çeşitli rahatsızlıklarda tedavi edici
olarak kullanılır. Bu rahatsızlıklar bağışıklık sistemiyle ilgilidir. Kortizol bağışıklığı baskıladığından bu
rahatsızlıkların belirtilerini geçici süreyle ortadan kaldırır. Ancak kortizol uzun süreli kullanıldığında bi-
reyde kilo artışına neden olur.

Aldosteron: Böbrek kanallarından sodyum geri emilimini artırırken potasyum atılımını hızlandırır. Kan-
da artan sodyum, kan ozmotik basıncını artırır. Buna bağlı olarak böbreklerden suyun geri emilimi ve kan
basıncı artar. Kortizol veya aldosteron eksikliğinde Addison hastalığı (Tunç hastalığı) gözlenir. Addison
hastalığında kas zayıflığı ve yorgunluk, iştahsızlık ve kilo kaybı, deri renginde koyulaşma gibi belirtiler
görülebilir.

Eşey hormonları: Az miktarda progesteron, östrojen ve androjen hormonları salgılanır. Buradan salgıla-
nan eşey hormonlarına adrenal eşey hormonları denir.

39