Page 11 - Tarih 11 | Çalışma Defteri-2

Çoktan Seçmeli

4. XVI. yüzyılın sonlarından itibaren tımar sisteminin bo-
zulmasıyla Osmanlı Devleti hem asker ihtiyacını karşıla-
mak hem de ordunun lojistiğini sağlamak için yeni arayış-
lar içine girmiştir. Devlet, ordunun lojistiğini sağlamak ve 6.
ulufeli askerin maaşlarını ödemek için gerekli olan nakit
para ihtiyacını, tımar topraklarını mukataa hâline getire-
rek karşılamaya çalışmıştır. Devletin nakit ihtiyacının gi- İlk Türk matbaasının kurucusu İbrahim Müteferrika’nın,
derek artması sonucu mukataa araziler üzerinde zamanla basma yöntemiyle kitap çoğaltmanın yararları ve gerek-
farklı uygulamalar yapılmıştır. Bu uygulamalarla mirî top- liliği üzerine “Önemli kitapların çoğaltılması halk ve ay-
raklar, devlet denetiminden çıkmış, mülk ve vakıf statü- dınlar için yararlıdır, basılı kitapların yazıları okuyanlar
süne geçirilerek bir anlamda özelleştirilmeler yapılmıştır. için kolaylık sağlar, kentlerde kütüphanelerin kurulması
öğrencilerin kolayca kitap temin etmesine yardımcı olur.”
Bu duruma göre Tımar sisteminin bozulması ile Osmanlı şeklinde yazdığı risalede önemli fikirler paylaşmıştır.
Devleti aşağıdaki arayışlardan hangisine yönelmiş ola-
maz? Bu fikirlere önem veren Paris büyükelçisi Yirmi sekiz Çe-
A) Yeni düzenlemeler yapma lebi Mehmed Efendi, Fransa ile ilişkileri geliştirmek ve

B) Toprak üzerindeki denetimi esnetme Batı’daki yenilikleri takip etmekle görevlendirilmiştir. Bu
görevi sırasında, basım konusuyla da ilgilenmiş, yurda dö-
C) Nakit para ihtiyacını karşılamak için çözüm arama
nüşünde orada uygulanan basım tekniğinin Osmanlı dili-
D) Geleneksel silahlarla savaş tekniğini geliştirme
ne ve yazısına uygulanmasını istemiştir.
E) Devletin varlığını koruma
Çelebi Mehmed Efendi’nin Fransa’daki elçilik görevi ve
incelemeleri sırasında oğlu Sait Efendi de yanındadır. Do-
layısıyla……..

5. Osmanlı Devleti’nde Tımar sisteminin bozulmasının Bu bilgiden hareketle “Dolayısıyla…….. “ diye başlayan
başlıca nedenleri şunlardır: cümlenin;
I. Tımarların, sipahiler dışında kimselere verilmesi
I. Osmanlı ülkesine matbaanın gelişi hızlanmış ve birçok
II. Dirliklerin parayla alınıp satılır hâle gelmesi yatırımcı matbaa kurmak için Fransa’ya gitmiştir.

III. Tımar topraklarının düzgün yönetilmemesi
II. Sait Efendi, Osmanlı ülkesinde de matbaanın kurulması
IV. Tımar sahibinin devlete asker yetiştirmemesi
gerekliliğine inanmış bir kişi olarak İbrahim Müteferri-
V. Üretimin düşmesi
ka’nın ortağı ve yardımcısı olmuştur.
Osmanlı Devleti’nde Tımar Sistemi’nin bozulması ile il-
gili nedenler dikkate alındığında sistemin hangi amaç- III. Matbaanın ülkede kitap basımını artıracağı düşüncesi
larla kurgulandığı savunulabilir? hızla gelişmeye başlamıştır.
A) Siyasi - Ekonomik IV. Sait Efendi aracılığı ile matbaanın Osmanlı ülkesine ge-

B) Hukuki - Askeri tirileri tartışılmaya başlanmıştır.
C) Askeri- Ekonomik V. Matbaacılık ile ilgili Fransa’dan teknik destek alınması-
D) Ekonomik-Sosyal na karar verilmiştir.

E) Askeri- Siyasi
gibi ifadelerden hangisi ile devam ettirilmesi yukarıda
verilen metinin anlam bütünlüğünü bozmadan tamam-
lanmasını sağlar?

A) I B) II C) III D) IV E) V

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 11 TARİH-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ