Page 20 - Felsefe 11 | Çalışma Defteri-3

CEVAP ANAHTARI

AÇIK UÇLU

1. Tasavvuf, yaşama ilişkin meraka ve hayrete dayalı, eleştirel bir hakikat arayışı olması bakımından felsefe
ile bağıntılıdır. Benzer yönleri: hakikat arayışında, insanın bilme ihtiyacına dayalı, insan odaklı, eleştirel
bir tavır takınan, daha iyi bir dünya hayal eden düşünce biçimleridir. Farklı yönleri: Tasavvufta, felsefeden
farklı olarak bir yaratıcı fikri ön kabulü vardır. Felsefenin konu alanı ise daha geniş ve çeşitlidir.

2. Tasavvufun “insan ve insana dair olan her şey” konusunda evrensel düşüncelere sahip olduğu; insan
sevgisi, adalet, hoşgörü, eşitlik gibi görüşlerin tüm insanlığı ilgilendirdiği fikri üzerinden bir açıklama
yapılması beklenmektedir.

BECERİ TEMELLİ

1. Gelişmeleri değerlendirerek kendi cevabınızı gerekçenizle birlikte yapılandırmanız beklenmektedir.

2. On ikinci yüzyıldan itibaren Batı, ilk olarak İslam ilimleri, Antik Yunan, Hint ve Mısır eserlerini Arapçadan
kendi dillerine çevirmeye başlamıştır. Bu çeviri hareketi 14. yüzyılda Almanya ve Fransa’yı, oradan da
bütün Avrupa’yı etkisi altına almaya başlamıştır. 16. yüzyıla gelindiğinde Antik Yunan felsefesinin
neredeyse tamamı Batı tarafından öğrenilmiştir. Rönesans’la birlikte İslam coğrafyasının yorumlarıyla
tanınan Antik Yunan felsefesinde Platon ve Aristoteles etkisi görülmüştür. Yeni dönemde akıl giderek
inançtan bağımsızlaşmış ve bu dönemin karakteristiğini oluşturmuştur. Felsefenin konusu insan, doğa ve
evren olmuştur. Bilim de bundan etkilenmiş; doğa, deney ve gözlem metotlarını kullanmaya başlamıştır.

3. MÖ 6. Yüzyıl-MS 2. Yüzyıl Felsefesi başlangıçta bir doğa felsefesi görünümündedir. Sokrates ve Sofistlerle
birlikte bu dönem bilgi ve ahlak konularına, daha sonra Platon ve Aristoteles’in etkisiyle bilgi, varlık ve
değer konularına doğru bir değişim göstermiştir. MS 2. yüzyıl ve 15. yüzyıl arasında ise Hristiyanlık ve
İslam felsefesi olarak iki temel anlayış vardı. 12. yüzyılda başlayan çeviri faaliyetleri, göçler ve matbaanın
da etkisiyle Batı coğrafyası, İslam ve Antik Yunan felsefesiyle tanışmıştır. Bundan sonraki felsefe, dinin
etkisinden sıyrılmış akla ve bilime dayalı insan konusuna yönelmiştir. Aklın inançtan bağımsız oluşu bu
dönemin karakteristik özelliğini oluşturur.

ÇÖZÜMÜ SİZ YAZIN

Parçada Rönesans ve Orta Çağ felsefesinde insan sorununun nasıl ele alındığından söz edilmiş ve buradan
yola çıkarak Rönesans’ı Orta Çağ felsefesinden ayıran özelliğin ne olduğunu bulmamız istenmiştir.
Seçeneklere bakalım;
A) İnsanın yerinin aşkın bir evrende değil, bizatihi bu dünyada aranması
( Rönesans felsefesi öncelikli olarak insan sorunu üzerinde durup, “İnsan nedir? İnsanın bu dünyadaki yeri
ve anlamı nedir?” sorularını araştırmıştır. Bu ifade insana dair bu dünyada yanıtlar arandığını gösterir oysa
Orta Çağ’da insanın yeri belliydi derken inançla her şeyin açıklanabileceği dolayısıyla inanç söz konusu
olduğunda insanın yerinin bu dünyada değil aşkın bir evrende olduğu belirtilmektedir. Buradan yola çıkarak
bu seçenekte Rönesans’ı Orta Çağ felsefesinden ayıran bir özellik olduğunu söyleyebiliriz.)
B) Dogmatik düşüncenin bireysel olana göre ön planda tutulması
(Dogmatik düşünce bir şeyi hiç sorgulamadan olduğu gibi kabul etmek anlamına gelir ve Orta Çağ’da
ön planda tutulmaktadır. Bu nedenle Rönesans’ı Orta Çağ felsefesinden ayıran bir özellik olduğunu
söyleyemeyiz. Bu seçenek doğru cevap olamaz.)
C) Doğrular hazır olduğu için araştırılmaya gerek görülmemesi
(Parçada geçen Orta Çağ’da ise insanın yeri zaten belliydi ifadesiyle doğruların Rönesans’ta değil Orta
Çağ’da hazır olduğundan dolayısıyla araştırmaya gerek görülmediğinden söz edilmiştir. Bu nedenle bu
seçenek de doğru cevap olamaz.)
D) Toplumsal olanın bireysel olana göre daha değerli algılanması
(Parçadan Rönesans’ta toplumsal olanın bireysel olana göre daha değerli algılandığı sonucuna ulaşamıyoruz.
Bu nedenle bu seçenek de doğru cevap olamaz.)
E) Eskiden kopmamanın, yeniye karşı ise direnç göstermenin esas alınması
(Parçada Rönesans’ta eskiden kopmamanın, yeniye karşı ise direnç göstermenin esas alındığına dair bir
ifade bulunmuyor. Bu nedenle bu seçenek de doğru cevap olamaz.)
Doğru Cevap A seçeneğidir.

ORTAÖĞRETİM 20 FELSEFE-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ