Page 22 - Coğrafya 12 | Çalışma Defterleri 3

CEVAP ANAHTARI

EŞLEŞTİRME

1. C 2. D 3. Ç 4. B 5. A

BOŞLUK DOLDURMA

1. Baharat 2. Kara yolu 3. Avrupa 4. Devlet yolu 5. Büyükşehir 6. Osmangazi 7. İzmir
8. Demir yolu 9. Hızlı tren 10. Eskişehir 11. Marmaray 12. Hava yolu 13. İstanbul 14. Transit
15. Kabotaj 16. Deniz yolu 17. Kuşadası 18. Boru 19. Yunanistan 20. Jeopolitik

ÇOKTAN SEÇMELİ

1.B 2.A 3.D 4.C 5.C 6.D 7.C 8.A 9.B 10.D 11.C 12.E 13.A 14.B 15.B 16.C 17.D 18.A 19.E 20.E 21.D

AÇIK UÇLU SORULAR

1. Ortalama yükseltisi fazla olan ülkemizin kuzeyinde Kuzey Anadolu Dağları’nın, güneyinde Toroslar’ın kıyıya paralel
uzanması; doğu batı yönünde uzanan bu dağların Doğu Anadolu Bölgesi’ne doğru birbirine yaklaşması, sıkışarak yüksel-
mesi demir yolu ulaşımının hatlarını etkilemiştir. Dağ sıralarının uzanışı nedeniyle kıyı ile iç kesimler arasındaki ulaşım-
lar, geçitler sayesinde yapılmaktadır. Sarp ve eğimli arazilerde güzergâhın düz bir hâle getirilmesi için yer yer köprüler
ve tüneller yapılmakta ya da bazı yerler doldurularak ulaşım sağlanmaktadır.

2. Beşerî faktörler arasında ulaşımı etkileyen en önemli unsurlar, nüfus ve ekonomik faaliyetlerdir. Tarımsal ürünlerin
ya da madenlerin işlenmesi, işlenmiş maddelerin tüketileceği yerlere gönderilmesi ancak geniş ve düzenli ulaşım sis-
temleriyle mümkün olmaktadır. Türkiye’de demir yolu ulaşım ağının dağılışında, nüfusun fazla olduğu alanlar, tüketim
alanları, ham madde teminine bağlı olarak üretim yapılan tesislerin dağılışı etkili olmuştur.

3. Türkiye’de demir yollarının genel uzanışında etkili olan beşeri faktörlerden biri de nüfus, özellikle de şehirlerin da-
ğılışıdır. Nüfusu fazla olan şehirlerde demir yolu ulaşımı olmakla birlikte, Doğu Karadeniz kıyı kuşağı, Batı Akdeniz kıyı
kuşağı gibi alanlarda şehirlerin olmasına rağmen demir yolu ulaşımının olmadığı da görülür.

BECERİ TEMELLİ
1. Üç kıtanın birbirine en fazla yaklaştığı yerde yer alması, farklı ulaşım türlerinin bu kıtalar arasındaki bağlantıyı
sağlaması ve Türkiye'nin bu bağlantının merkezinde yer alması, Türkiye'ye ulaşım alanında coğrafi konumundan dolayı
birçok avantaj sağladığı söylenebilir. Ülkemizden geçen transit yollar bu durumun bir göstergesidir. Ticaretin gelişmesi,
yeni ticaret yollarının planlanması ve özellikle gelişen sanayiyle enerji kaynaklarına duyulan ihtiyacın artması ulaşımın
gelişmesini zorunlu kılmaktadır. Bu durum demiryolu ulaşımının hızlı, güvenli, konforlu bir şekilde gelişmesini sağlaya-
caktır. Tren teknolojilerinde, ray sistemlerinde, taşımacılık koşullarında ise yeniliklerin devam etmesi ve gelişme kayde-
dilmesi olasıdır.

2. Demir İpek Yolu Türkiye ile birlikte pek çok faklı ülkeden geçmekte ve bu ülkeleri ekonomik açıdan birbirine bağla-
maktadır. Gelecekte bu hat üzerindeki ülkelerin ticari ilişkilerinde gelişmelerin olacağı, ticaretin artacağı, dünya ticare-
tinin farklı bir şekil alarak güzergah değiştireceği öngörülmektedir. Bu durum göz önüne alındığında Türkiye'nin ticari
açıdan sağlayacağı girdinin yanı sıra üretimde dolayısıyla sanayide önemli gelişmelerin olması beklenmektedir. Ticaret
ve sanayinin gelişmesi hizmet sektörünün de gelişmesini sağlayacak, aynı doğrultuda üretimin ve istihdamın artması
ülkenin her açıdan büyümesinde önemli ölçüde etkisi olacaktır.
3. Orta Doğu ve Hazar Denizi çevresinde önemli doğal gaz ve petrol yatakları bulunmaktadır. Bu bölgelerden boru
hatlarıyla yapılan petrol ve doğal gaz taşımacılığında Türkiye avantajlı bir konumdadır. Çünkü, İran ve Rusya ile Hazar
kıyısındaki ülkeler, dünyanın önemli doğal gaz üreticileridir. Bu bölgelerde üretilen enerji kaynakları, Türkiye üzerinden
dünya pazarlarına sunulabilmektedir. Özellikle dünyanın önemli üretim alanlarından olan Avrupa, her geçen gün artan
enerji ihtiyacını karşılamak amacıyla sözü edilen bölgelerden yeni projeler geliştirerek enerji kaynağı temin etme yolu-
na gitmektedir. Böylece Türkiye de coğrafi konumu nedeniyle bu projelerde paydaş olarak yer almaktadır. Türkiye'nin
ticaret, turizm, ulaşım vb. ekonomik faaliyetlerin gelişmesi ve stratejik açıdan önemini artıran bu ortaklıklar ülkemizin
gelişen ekonomisinin ihtiyaç duyduğu enerjinin daha az maliyetle elde edilmesini sağlamakta ve politik açıdan da diğer
dünya devletleri arasında saygın bir yer kazanmasında önemli bir rol oynamaktadır.

ORTAÖĞRETİM 22 COĞRAFYA-12
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ