Page 22 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | Çalışma Defteri 4

CEVAP ANAHTARI

BECERİ TEMELLİ

1. Yapay destanlar milletlerin hafızasında yer eden önemli olayların bir şair tarafından yazılmasıyla oluşur. Mehmet
Âkif, vatanını ve milletini seven bir şairdir. Türk ordusunun Çanakkale’de kazandığı zaferi ve Mehmetçiğin fedakâr-
lıklarını ve kahramanlıklarını ölümsüzleştirmek için böyle dua etmiştir. Mehmetçiğin bu fedakârlıkları ve kahraman-
lıklarını bir yapma destan ile anlatmak onun bir şair olarak bu millete bir borcuydu.

2. Mehmet Âkif hem büyük bir şair hem de çok büyük bir vatanseverdi. Çanakkale’de olmasa da bütün benliğiyle,
ruhuyla oradaymış gibi hissettirmiştir. Çanakkale Savaşı’nın kazanılması Âkif ’i son derece hislendirmiş ve şairlikteki
maharetiyle böyle muhteşem bir şiiri yazmıştır.

3. Çanakkale Savaşları Türk milleti için bir varlık yokluk savaşıydı. Bu savaşın kaybedilmesi başkent İstanbul’un düş-
mesi demekti. Bu varlık yokluk savaşının kazanılmasında Mehmetçik büyük fedakârlık ve kahramanlık göstermiştir.
Türk bayrağının gökte dalgalanması için her biri bir güneşe denk iki yüz elli bin Mehmetçiğin şehit düştüğü bu savaş
şairlerimiz tarafından çok etkileyici bir şekilde anlatılarak ölümsüzleştirilmiştir. Sanatçılar bu yapma destanlarla
sonraki nesillerin bu savaşı bütün yönleriyle hissetmesini ve dimağlarında canlı bir hatıra olarak muhafaza edilme-
sini sağlamışlardır.

4. Muhtemel Cevap: Ben yapma destan yazacak bir şair olsaydım, Plevne Müdafaası’nın destanını yazmak isterdim.
Gazi Osman Paşa’nın yaptığı kahramanca savunmayı ve onurlu mücadeleyi anlatırdım. Böylelikle hem bu müca-
deleyi veren kahraman askerlerimize vefamı gösterirdim hem de onların yaptığı fedakârlıkları ve kahramanlıkları
sonraki nesillere aktarırdım.

5. Türk şairlerinin yazdıkları yapma destanlar, Türklerin XX. yüzyılda verdiği Millî Mücadele ve Kurtuluş Savaşı’nı
anlatmaktadır. Çanakkale Savaşları hem taşıdığı önem hem de Mustafa Kemal Atatürk’ün isminin duyulduğu savaş
olması bakımından Millî Mücadele’nin öncülü sayılır.

6. Yapma destanlar, milletlerin tarihinde derin izler bırakmış olayların sanatçılar tarafından destan özelliklerini ba-
rındıracak bir şekilde anlatmasıyla oluşur. Tabloda verilen destanların işledikleri konular, oluştukları kültürler ve
yazıldıkları tarihler ortak değildir. Tabloya göre kurulabilecek tek ortak nokta bu yapma destanların bir yazarının
olmasıdır.

7. Öğrenciler Türk toplumunda XIX. ve XX. yüzyıllarda meydana gelen köklü toplumsal ve kültürel değişimleri göz
önünde bulundurarak bu dönem ile önceki dönemleri karşılaştırıp Türk kültür ve edebiyatındaki farklılaşmalardan
hareketle soruyu cevaplar.

Muhtemel Cevap: Türk edebiyatında yapma destanın yazılmasının gecikmesinin sebepleri şunlar olabilir: Daha ön-
ceki dönemlerde sözlü ve anonim kültürün yaygın olması, şairlerin divan edebiyatının katı kurallarının dışına çıka-
mamaları, Türk toplumuna matbaanın geç gelmesi ve yayın hayatının gelişmemesi vs.

ORTAÖĞRETİM 22 TDE-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ