Page 20 - Tarih 9 | Çalışma Defteri-4

Beceri Temelli - 3

Aşağıdaki metinleri okuyarak soruları cevaplayınız.
BOZKIRIN YASALARINDAN

CENGİZ YASASI
• Her kim olursa olsun, prensler, hanlar, subaylar; genel heyet halinde
toplanmış diğer Moğol asilzadeleri tarafından seçilmedikçe imparator
ilan edilemez. Aksi şekilde hareket edenler idam edilirler.
• Yeni imparatorluğun subay ve reislerine ayrıcalık ve dokunulmazlık te-
min edilmiştir.
• Dinî reisler, vaizler, rahipler, ruhani hayata bağlı kimseler, müezzinler,
doktorlar ve cenaze yıkayıcıları, genel hizmetlerden muaftırlar.
• Bir orduyu on, yüz, bin, on bin kişilik gruplara taksim eden talimatname
bakidir.

• İstisnalar haricinde her erkek orduya dâhildir. Savaşa gitmeyen her er-
kek, belirli bir zamanda, itirazsız memleket için çalışmaya mecburdur.

• Savaş başladı mı, her nefer silahlarını kendisini komuta eden subayın
elinden alacaktır.
• Ordudaki neferlerin idmanlara devamını temin için, her kış büyük bir av düzenlenecektir. Bunun için mart ve ekim
aylan arasında geyik, karaca, dağ keçisi, tavşan ve bazı kuşları avlamak yasaktır.
• Bir at, bir sığır veya kıymetli eşya çalanlar idamla cezalandırılırlar. Daha az öneme sahip mallara yönelik hırsızlıklar
için ceza, çalınan eşyanın kıymetine göre sopadır fakat çalınan eşyanın kıymetinin dokuz misli iade edilirse, ceza
affedilir.
• İmparatorluğun hiç bir tebaası bir Moğol’u hizmetçi veya esir olarak kullanamaz.

• Yabancı esirlere yatacak yer, yiyecek yemek, giyecek elbise vermek yasaktır. Buna uymayan, rast geldiği esiri yaka-
layıp da amirine teslim etmeyen her erkek idam edilir.

• Casuslar, yalancı şahitler, sefahate düşkün adamlar, büyücüler idam edilirler.

İLK TÜRK DEVLETLERİNDE UYGULANAN CEZALAR
• Dövme ve yaralama suçlarının cezası hayvanla ödenen tazminattan ibaretti.

• At veya madenden yapılmış şeylerin çalınması karşılığında suçlu, çaldığı eşyanın sayı ve değerinin on mislini öderdi.
• Ordudan kaçma, vatana ihanet, adam öldürme ve barış zamanında başkasına kılıç çekmenin cezası idamdı.

• Hayvan kaçıran hırsızın mallarına el konulur, aile fertlerinin hürriyetleri kısıtlanırdı.
• Ciddi bir tehlike olmadan ok ve yay kullanmak yasaktı.

• Hafif suçların işlenmesi karşılığında hapis cezası on günü aşmazdı.
• Bir kişi karşısındakinin bir yerini kırarsa ceza olarak ona atını verirdi.

ORTAÖĞRETİM 20 TARİH- 9
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ