Page 5 - Biyoloji 10 | Çalışma Kitabı-5

Hatırlıyor muyum?

Hemofili, kanın pıhtılaşması için gereken bir ya da daha fazla proteinin eksik-
liğiyle ortaya çıkan kalıtsal bir hastalıktır. Hemofili hastalığı X kromozomunun
h
h
h
homolog olmayan kısmındaki çekinik bir alelle (X ) kalıtılır. Dişilerde X X , er-
h
keklerde X Y genotipli bireyler hemofili hastası olur. Hatırlıyorum
2 Puan
10 Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
Hatırlamıyorum
0 Puan

X’e bağlı bir özellik çekinik alelden kaynaklanıyorsa bir dişi sadece homozigot Hatırlıyorum
olduğu durumda bu özelliği fenotipte gösterecektir. Erkeklerde sadece bir 2 Puan
11 tane X kromozomu bulunduğundan bu resesif özelliği X kromozomu üzerinde Kısmen Hatırlıyorum
taşıması bu karakterin fenotipte görülebilmesi için yeterlidir. Annesinden 1 Puan
çekinik aleli alan bir erkek, bu özelliği fenotipinde gösterir. Bu sebeple X’e bağlı Hatırlamıyorum
çekinik olarak aktarılan hastalıklara erkeklerde dişilerden daha sık rastlanır. 0 Puan

Hatırlıyorum
2 Puan
X kromozomuna bağlı baskın alellerin oluşturduğu özellikler, dişilerde XX bu-
12 lunduğundan daha yaygın görülür. X kromozomuna bağlı baskın özelliklere bo- Kısmen Hatırlıyorum

zuk dentin hastalığı örnek verilebilir. 1 Puan
Hatırlamıyorum
0 Puan

Y kromozomunun homolog olmayan bölgesinde taşınan karakterler babadan Hatırlıyorum
2 Puan
erkek çocuklara geçer. Bu karakterlere ait özellikler yalnız erkeklerde görülür. Y
13 kromozomu ile kalıtılan en önemli gen eşey belirleme bölgesinde bulunan SRY Kısmen Hatırlıyorum

dir. Dişi bireyler SRY geni bulundurmadığı için embriyonik gelişim sürecinde go- 1 Puan
Hatırlamıyorum
natları ovaryumlara dönüşür. 0 Puan

Aynı soydan gelen bireyler arasında yapılan evliliklere akraba evliliği denir. Ak-
raba evlilikleri kalıtsal hastalıklara neden olan zararlı alellerin bir araya gelme Hatırlıyorum
olasılığını artırdığından kalıtsal hastalıkların görülme olasılığı da artar. Dünya 2 Puan
14 Sağlık Örgütü, akraba evliliklerinde bebek ve çocuk ölümleri ile zihinsel engelli- Kısmen Hatırlıyorum
lik sıklığının daha yüksek olduğunu belirtmektedir. Akraba evliliğinde en büyük 1 Puan
sorun, sağlıklı bireylerin DNA’larındaki hastalık genlerini çocuklarına aktarma- Hatırlamıyorum
sıdır. Genetik bağı olan kişilerde ortak genleri taşıma oranı, toplumun geneline 0 Puan
göre daha yüksektir.

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 5 BİYOLOJİ-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ