Page 18 - Biyoloji 11 | Çalışma Defteri-5
P. 18
CEVAP ANAHTARI
EŞLEŞTİRME
1. D 2. A 3. B 4. D 5. Ç 6. B 7. A 8. C
BOŞLUK DOLDURMA
1. Antikor 2. İkinci 3. Serum 4. Hücresel 5. Pasif
6. Aşılama 7. Birincil 8. Patojen 9. Timüs 10. Antijen
ÇOKTAN SEÇMELİ
1. A 2. C 3. D 4. B 5. C 6. D 7. C
AÇIK UÇLU SORULAR
1. Vücuda giren patojenlerin oluşturduğu enfeksiyon nedeniyle vücudun kendisi tarafından oluşturulan antikorlar ve
fagositik hücrelerle gerçekleşen savunma tipi olduğu için aktif bağışıklık adını alır.
2. Serum hazır antikor içerir ve hastalık durumunda kullanılarak pasif bağışıklık oluşturulur. Hazır antikorların
hasta bireyin kanında kalma süresi birkaç saatten birkaç haftaya kadar sürebilmektedir. Daha sonra yok edilirler.
Bu nedenle kısa süreli bağışıklık sağlanır.
3. Anne sütünün bebeği pnömoni, orta kulak iltihabı, ishal, sindirim sistemi enfeksiyonları, menenjit, kızamık gibi bir-
çok hastalıktan koruduğu bilinmektedir. Anne sütünün bağışıklık sistemini güçlendirerek egzama, astım gibi allerjik
reaksiyonları, obezite, şeker, çocukluk lenfoması gibi bazı kanserlerin görülme sıklığını azalttığı da bilinmektedir.
4. Aktif bağışıklıkta oluşan hafıza hücreleri çok uzun yıllar, hatta ömür boyu vücutta kalabilir. Bu durum, hastalığın
tekrarlanmasını önlediği ve kalıcı bağışıklık sağladığı için önemlidir.
BECERİ TEMELLİ
1. Özgül bağışıklık, B ve T lenfositleri tarafından oluşturulan bağışıklıktır. B lenfositleri antijenlere karşı antikor üretir.
T lenfositleri ise antijenlere doğrudan temas ederek onları yok eder. Aşılanma veya hastalığın geçirilmesi ile B ve T
lenfositleri hastalık etkenini tanır ve daha sonrasında bu hastalık etkenlerine karşı özgül bağışıklık sağlanmış olur.
2. Aynı hastalık etkeniyle vücut tekrar karşılaşacak olursa hafıza hücreleri daha güçlü ve hızlı bir biçimde tepki oluştu-
rur. Dolayısıyla bu durum daha önceden geçirilen bir hastalığın tekrar geçirilmesini önler.
3. Damar geçirgenliğinin artmasıyla beraber bağışıklıkta görevli olan maddelerin ilgili bölgeye geçişi artar. Ayrıca yaralan-
maya bağlı olarak gerçekleşen iltihaplanmalarda pıhtılaşma faktörlerinin iltihaplı bölgeye daha hızlı ulaşmasını sağlar.
4. Aşının içeriğinde kişiyi hasta etmeyecek ancak hastalık etkenlerini taşıyan ölü mikroorganizmalar ya da bu mikroor-
ganizmalara ait proteinler bulunur. Bunlar sayesinde kişinin hastalık etkenine karşı bağışıklık kazanması hedeflenir.
Serumun içeriğinde ise hazır antikorlar bulunmaktadır. Kişinin bağışıklık sistemi yeterli düzeyde antikor üretemedi-
ğinde hastalığın atlatılması için uygulanır.
5. Evet, kurulabilir. Alerjik reaksiyonlara çok fazla çeşidi olabilen ve alerjen olarak adlandırılan maddeler yol açmak-
tadır. Farklı şekillerde vücudun alerjenlere maruz kalması sonucunda vücutta bu alerjenlere karşı bağışıklık sistemi
tarafından antikor oluşturulur. Oluşan antikorlar mast hücrelerine tutunur. Alerjen ile ikinci karşılaşmada antikorlar
mast hücrelerinden histamin salgılanmasını tetikler ve burun akması, hapşırma veya göz yaşarması gibi küçük be-
lirtiler ile durum atlatılır.
ORTAÖĞRETİM 18 BİYOLOJİ-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
