Page 13 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | Çalışma Defteri 5

Ç
Çoktan Seçmelioktan Seçmeli

10. Hemen hemen yirmi yıl süren savaş boyunca Albay Au- 12. I. Yemen kahvesinin bu denli tüketilmesi ve benim-
reliano Buendia pek çok kez eve dönmüştü. Ne var ki, senmesi ticari anlamda bir değer kazanmasını sağla-
her sefer palas pandıras, acele ve önemli iki iş arasında mış; özellikle Osmanlı hazinesine ciddi katkılarda bu-
gelir, yanındaki askerler nereye gitse peşini bırakmaz- lunmuştur.
lar ve Aureliano’nun çevresinde Ursula’nın bile dikkati-
ni çeken bir efsane halesi olurdu. II. İstanbul’a gelen Avrupalı tacirler Yemen kahvesi-
ni tatmış ve lezzetli buldukları bu içeceği yanlarında
Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabile- götürerek Osmanlı-Türk kültürüne evrensel bir nitelik
cek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? kazandırmıştır.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir bi-
A) Adına ve şimdi gördüğüm şahsiyetine zaten hay- çimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
ran olduğum büyük askerin bu alakası beni heye-
cana düşürmüştü. A) Yemen kahvesinin çok tüketilmesi, Osmanlı kültü-
B) Gereği gibi hazırlanmaya vakit bulamadan evden rünü zenginleştirince Avrupalı tüccarlar bu içecekle
fırlayıp bir de üstüne o kadar taksi parası ödediği- tanışıp onu kendi topraklarına götürmüş ve ona
ne bin pişmandı. uluslararası bir nitelik kazandırmıştır.
C) Bir an çalgılar sustu, herkes şaşırmıştı, kimse padi- B) Osmanlı topraklarında Yemen kahvesini tanıyan
şahın birdenbire galeyana gelmesinin sebebini Avrupalı tüccarlar, kahveyi Avrupa’ya götürerek
bilmiyordu. Osmanlı kahvesi olarak onu tanıtmışlar ve Osmanlı
kültürünü zenginleştirmişlerdir.
D) Hayatta epeyce yol almış, çoluk çocuğa karışmış C) Evrensel bir değere sahip olan Yemen kahvesi, Av-
bir münevver olarak sürüden ayrılmaya korkuyor- rupalı tüccarlar sayesinde Osmanlı’nın hazinesine
du. büyük katkılar sağlamış, bu katkılar sebebiyle Os-
E) Bir zamanlar benim de onların arasında bulundu manlı kültürü adını tüm dünyada duyurmuştur.
ğumu söyleyecek gibi oluyor fakat hemen kendimi D) Avrupalı tüccarların Yemen kahvesini tadıp onu
toparlıyordum. kendi topraklarına götürmesiyle Osmanlı-Türk kül-
türüne bu kahve uluslararası bir nitelik kazandırmış
ve bu sayede Yemen kahvesi çok tüketilip Osmanlı
hazinesini zenginleştirmiştir.
E) Yemen kahvesinin günümüzde çok tüketilmesi ona
11. Aşağıdaki yargılardan hangisi kişisel düşünce ticari bir ayrıcalık kazandırırken geçmişte hem Os-
manlı hazinesini zenginleştirmiş hem de Avrupalı
içermemektedir? tüccarlar sayesinde uluslararası bir niteliğe dönüş-
A) Çeşitli sebeplerle 72. Koğuş’ta bir araya gelen mah- müştür.
kumların yoksulluk düzeyleri çok derindir ancak
Orhan Kemal aynı koşullarla boğuşan Kaptan’ı di-
ğer mahkumlardan farklı şekilde kurgulayarak “in-
san bencildir” ya da “insan kötüdür” önermelerini
de bir yönüyle sınırlamıştır. 13. (I) Uyumsuz tiyatro, bütün değerlerini yitiren, ka-
B) Ah’lar Ağacı, şairin anılarından izler taşıyarak iç ramsar ve bunalımlı insanın sanatıdır. (II) II. Dünya
sıkıntılarını, anneye özlemini, varoluş sıkıntılarını, Savaşı'nı yaşayan insanların ruhsal durumlarını gözler
çocukluk anılarını ve yoksulluk bunalımını çarpıcı önüne serer: toplu kıyımlar, milyonlarca insanın ölme-
bir şekilde ortaya koyar. si, kentlerin yıkılıp yakılması… (III) İkinci Dünya Sava-
C) Behçet Necatigil, şiirlerinde günlük sıkıntılarıyla şı’nda yaşanan bu olaylarla birlikte savaşın getirdiği
boğuşan modern insanı anlatırken divan, halk ve umutsuzluk, yüzyıl insanının geleceğe dair ümitlerini
tasavvuf şiirinden faydalanır ve bu şiirlerinde so- yok eder ve sebepsiz endişelere, boş vermişlik duygu-
kakları, ev içini, evdeki eşyaları dile getirir. suna kapılmasına ve bunalıma girmesine sebep olur.
D) İhsan Oktay Anar’ın Kitab’ül-Hiyel adlı eserinde üç (IV) Yabancılaşmadaki en önemli sebeplerden biri için-
hiyel ustasının hikâyesini anlatarak bu hiyel usta- de bulunulan ortamdır, iletişim kuramayan insan hem
larının kendi içinde değişim ve dönüşümlerini dile kendine hem topluma yabancılaşır. (V) Uyumsuz tiyat-
getirir ve onların icatları yapmaktaki hırslarını bü- ro özellikle de insanın boş vermişliğini, dünya karşısın-
yük bir etkileyicilikle aktarır. da aldığı umursamaz tavırları vurgular.
E) Orhan Asena’nın en önemli eserlerinden biri olan
Tohum ve Toprak oyunundaki tema Alemdar Mus- Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi dü-
tafa Paşa ile II. Mahmut arasındaki iktidar mücade- şüncenin akışını bozmaktadır?
lesi olup başlarda Alemdar Paşa’nın yanında olan II.
Mahmut, onun kendisini dikkate almayan tutumla- A) I B) II C) III D) IV E) V
rından sonra ona destek olmaktan vazgeçer.

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 13 TDE-12
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ