Page 5 - Biyoloji 9 | Çalışma Defteri-5

Hatırlıyor muyum?

Suyun çok yoğun olduğu ortamdan az yoğun olduğu ortama doğru seçici geçirgen
zardan geçişine osmoz denir. Osmoz suyun difüzyonudur. Seçici geçirgen zar,
suda çözünen büyük moleküllerin geçişine izin vermezken suyun geçişine izin
verir. Bu durumda su, çok yoğun olduğu yerden az yoğun olduğu yere doğru
geçer. Osmoz olayında yoğunluğu düşük ortamdan yüksek olan ortama doğru
net su geçişini durdurmak için zara uygulanan su basıncına osmotik basınç
denir. Osmotik basıncın fazla olduğu yerde emme kuvveti oluşur. Osmotik
basınç, çözünen madde miktarı ile doğru orantılı; çözücü madde miktarı ile ters Hatırlıyorum
2 Puan
orantılıdır. Su, daima osmotik basıncın yüksek olduğu yere doğru hareket eder.
8 Suyun aktif taşıması olmaz. Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
Hatırlamıyorum
0 Puan

Hücre içindeki suyun hücre zarına yaptığı basınca turgor basıncı denir. Bitki
hücrelerinde bulunan duvar, hücre zarının turgor basıncı ile parçalanmasını en-
geller. Hayvan hücreleri, bu basınca dayanamaz ve parçalanır. Turgor basıncı ile
osmotik basınç birbiriyle ters orantılıdır. Osmotik basınç ile turgor basıncı ara-
sındaki fark emme kuvvetini verir. Hatırlıyorum
2 Puan
9 Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
Hatırlamıyorum
0 Puan

Emme Kuvveti = Osmotik Basınç – Turgor Basıncı

İzotonik Ortam: Yoğunluğu hücrenin sitoplazma yoğunluğuna eşit olan çözel-
tidir. Böyle bir ortamda hücre içi osmotik basınç ile turgor basıncı birbirine eşit
olduğundan emme kuvveti sıfırdır.
Hipertonik Ortam: Yoğunluğu hücrenin sitoplazma yoğunluğundan fazla olan Hatırlıyorum
çözeltidir. Bu tür ortamların osmotik basıncı yüksek olduğundan hücreler, su 2 Puan
10 kaybeder ve büzülür; bu olaya plazmoliz denir. Plazmoliz, hücrenin turgor ba- Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
sıncını azaltır; osmotik basıncını artırır.
Hatırlamıyorum
Hipotonik Ortam: Yoğunluğu hücre yoğunluğundan az olan ortamlardır. Hipo- 0 Puan
tonik ortamlarda hücreler su alarak şişer ve turgor hâline geçer. Su kaybederek
plazmoliz durumuna geçmiş bir hücre, hipotonik bir ortama konursa su alarak
eski hâline döner; bu olaya deplazmoliz denir.

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 5 BİYOLOJİ-9
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ